Kinh tế Mỹ có nguy cơ tăng trưởng âm

Các cố vấn hàng đầu của chính quyền Tổng thống Donald Trump cảnh báo nền kinh tế Mỹ có thể rơi vào tăng trưởng âm trong quý IV/2025 nếu tình trạng đóng cửa Chính phủ liên bang tiếp tục kéo dài, kéo theo những gián đoạn nghiêm trọng trong lĩnh vực hàng không và hỗ trợ an sinh đang ngày càng lan rộng.

Phát biểu trên chương trình Face the Nation của CBS ngày 9/11, ông Kevin Hassett – Giám đốc Hội đồng Cố vấn Kinh tế quốc gia Mỹ – cho biết đợt đóng cửa chính phủ hiện nay có thể khiến Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) quý IV/2025 của Mỹ suy giảm nếu tình hình không sớm được giải quyết. Ông nói: “Thời điểm Lễ Tạ ơn là giai đoạn sôi động nhất trong năm đối với nền kinh tế Mỹ. Nếu người dân không thể đi lại vào dịp này, chúng ta hoàn toàn có thể chứng kiến một quý tăng trưởng âm”.

Đợt đóng cửa Chính phủ Mỹ hiện nay đã kéo dài sang ngày thứ 40, trở thành đợt đóng cửa dài nhất trong lịch sử nước Mỹ. Hàng trăm nghìn nhân viên liên bang chưa được trả lương, nhiều cơ quan phải ngừng hoạt động, trong khi việc cấp phát tem phiếu thực phẩm nhằm hỗ trợ cho khoảng 40 triệu người có thu nhập thấp bị gián đoạn.

Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent cảnh báo tác động kinh tế “sẽ ngày càng tồi tệ hơn” khi các dịch vụ thiết yếu bị đình trệ. Ông cho biết tình trạng thiếu nhân lực tại các đài kiểm soát không lưu đã buộc Cục Hàng không Liên bang (FAA) yêu cầu các hãng hàng không cắt giảm số chuyến bay – lên tới 10% từ ngày 14/11. Nhiều kiểm soát viên không lưu phải tìm việc làm thêm để trang trải cuộc sống, trong khi hàng nghìn chuyến bay đã bị hủy.

Bộ trưởng Giao thông vận tải Mỹ Sean Duffy cũng cảnh báo tình hình có thể trở nên hỗn loạn trong kỳ nghỉ Lễ Tạ ơn 27/11 – thời điểm hàng triệu người Mỹ di chuyển. Ông nói trên Fox News rằng: “Hoạt động hàng không sẽ gần như tê liệt. Sẽ chỉ còn rất ít chuyến bay cất và hạ cánh trong khi bình thường có hàng nghìn chuyến mỗi ngày”.

Khủng hoảng ngân sách vẫn chưa có lối thoát khi các nghị sĩ đảng Cộng hòa kêu gọi thông qua biện pháp tạm thời để duy trì ngân sách hiện tại, nhưng phía Dân chủ kiên quyết phản đối nếu không có cam kết hủy bỏ các đợt cắt giảm tín dụng y tế sắp tới. Trong khi đó, Tổng thống Trump liên tục đăng tải các thông điệp trên mạng xã hội Truth Social, chỉ trích hệ thống bảo hiểm y tế và thúc giục đảng Cộng hòa loại bỏ chiến thuật “filibuster” (một chiến thuật được một nhóm thành viên trong Thượng viện Mỹ sử dụng để phản đối và ngăn cản một dự luật được thông qua, mặc dù dự luật có đủ người ủng hộ để thông qua nó).

Ông Trump cũng nhắc lại cam kết chi trả khoản tiền 2.000 USD trực tiếp cho một số người dân, mà ông gọi là ‘cổ tức’, để hỗ trợ chi phí y tế, thay vì “để tiền rơi vào tay các công ty bảo hiểm”. Khoản tiền này có thể được tài trợ từ nguồn thu thuế quan hoặc cắt giảm thuế. Tuy nhiên, trong bối cảnh hàng loạt hoạt động kinh tế bị đình trệ và mùa mua sắm cuối năm đang tới gần, các chuyên gia cảnh báo thiệt hại do việc đóng cửa chính phủ kéo dài có thể giáng đòn mạnh vào đà tăng trưởng của nền kinh tế Mỹ.

Văn phòng Ngân sách Quốc hội Mỹ (CBO) mới đây cảnh báo việc chính phủ liên bang đóng cửa sẽ khiến nền kinh tế Mỹ thiệt hại từ 7-14 tỷ USD, tùy thuộc vào việc tình trạng đóng cửa có kéo dài thêm một tháng nữa hay không.

Giám đốc CBO Phillip Swagel cho biết trong một bức thư gửi Chủ tịch Ủy ban Ngân sách Hạ viện Jodey Arrington (đảng Cộng hòa, bang Texas) rằng nếu tình trạng đóng cửa chính phủ kéo dài 6 tuần, nền kinh tế Mỹ sẽ thiệt hại 11 tỷ USD, và nếu kéo dài 8 tuần, con số đó sẽ là 14 tỷ USD.

Niềm tin tiêu dùng của người Mỹ vào đầu tháng 11/2025 đã giảm xuống gần mức thấp nhất trong ba năm rưỡi, khi nhiều hộ gia đình lo ngại về tác động kinh tế từ đợt đóng cửa chính phủ kéo dài, gây gián đoạn từ trợ cấp thực phẩm đến các chuyến bay bị hoãn.

Khảo sát của Đại học Michigan được công bố ngày 7/11 cho thấy Chỉ số niềm tin tiêu dùng của Mỹ giảm xuống 50,3, thấp nhất kể từ tháng 6/2022, phản ánh bức tranh kinh tế “hình chữ K” khi các hộ gia đình có thu nhập cao vẫn ổn định, còn nhóm hộ gia đình có thu nhập thấp gặp nhiều khó khăn.

Việc Chính phủ Mỹ đóng cửa do Quốc hội chưa thông qua dự luật ngân sách mới khiến hàng trăm nghìn công chức phải nghỉ không lương hoặc làm việc không được trả lương, đồng thời giảm trợ cấp thực phẩm cho nhiều hộ gia đình.

Sự sụt giảm niềm tin chủ yếu tác động tới nhóm hộ gia đình có thu nhập thấp, trong khi chi tiêu tiêu dùng vẫn do các hộ gia đình có thu nhập cao dẫn đầu. Khoảng 20% hộ gia đình có thu nhập cao nhất chiếm 40% chi tiêu tiêu dùng tại Mỹ, được củng cố nhờ thị trường chứng khoán vững mạnh, thể hiện sự phân hóa ngày càng rõ rệt trong nền kinh tế Mỹ.

Bên cạnh đó, một dấu hiệu đáng lo ngại khác đối với kinh tế Mỹ là ngành sản xuất nước này tiếp tục suy giảm trong tháng 10/2025, đánh dấu tháng thứ tám liên tiếp đi xuống, khi các đơn đặt hàng mới vẫn ở mức thấp và việc giao hàng của các nhà cung ứng bị trì hoãn giữa bối cảnh thuế nhập khẩu gia tăng.

Theo kết quả khảo sát mới công bố của Viện Quản lý Nguồn cung (ISM), bức tranh ảm đạm của lĩnh vực sản xuất, vốn được Tổng thống Trump kỳ vọng sẽ được kích thích nhờ các biện pháp thuế quan. Tuy nhiên, các nhà kinh tế cho rằng việc đưa sản xuất Mỹ trở lại thời kỳ hưng thịnh là điều khó khả thi do những vấn đề mang tính cấu trúc, đặc biệt là tình trạng thiếu lao động lành nghề.