Sẽ có đường sắt cao tốc lịch sử?

Giấc mơ hơn 50 năm của Uzbekistan thành hiện thực

Theo tờ The Paper (Trung Quốc), có một vùng đất màu mỡ ở phía đông Uzbekistan, đó là lưu vực Fergana, được gọi là “Hòn ngọc Trung Á” và là trung tâm giao thông trên Con đường tơ lụa cổ đại. Hơn 10 triệu người Uzbekistan sống ở đây, chiếm một phần ba tổng dân số của nước này.

Do sự cản trở của những ngọn núi, người dân ở đây muốn đi đến thủ đô Tashkent – chỉ cách đó 400 km theo đường chim bay – chỉ có hai cách: ngồi tàu hỏa đi vòng qua nước láng giềng Tajikistan, hoặc đi trên con đường bộ có điều kiện rất xấu và băng qua ngọn núi có độ cao hơn 2.000 mét. Vào mùa đông, con đường này thường bị băng tuyết chặn lại, giao thông bị gián đoạn.

Trong nhiều thập kỷ, người dân nơi đây đã mong đợi một tuyến đường thuận tiện cho giao thông.

Bahram – một người dân Uzbekistan – cho biết: “Để đi từ Fergana đến Tashkent, phải đi qua nước láng giềng Tajikistan, điều này bất tiện cho việc đi lại và làm ăn.”

Năm 2013, chính phủ Uzbekistan quyết tâm xây dựng Đường hầm Qamchiq để giải quyết nút thắt này.

Chiều dài thiết kế của Đường hầm Qamchiq là gần 20 km, xuyên qua nhiều ngọn núi cao. Môi trường xây dựng khó khăn và thời gian xây dựng chỉ có 3 năm.

Vào thời điểm đó, phía Uzbekistan cũng tìm kiếm một số đối tác phương Tây, chẳng hạn như các doanh nghiệp Tây Ban Nha và Anh, nhưng câu trả lời đưa ra vào thời điểm đó là 3 năm không đủ thời gian để xây dựng.

Tháng 6/2013, chính phủ Uzbekistan đã cử một đoàn công tác đến Trung Quốc. Sau khi tìm hiểu, phía Uzbekistan đã quyết định giao dự án hầm đường sắt đầu tiên trong lịch sử của họ cho Tập đoàn Đường sắt Trung Quốc (CREC).

Ngày 5/9/2013, với một phát súng đại bác, dự án Đường hầm Qamchiq – được mệnh danh là “Đường hầm dài nhất Trung Á” – đã chính thức được khởi công.

Khi bắt đầu xây dựng, nhiều vấn đề liên tiếp xảy ra, và khó khăn lớn nhất là hiện tượng đá nổ và phun ra ngẫu nhiên. Mức độ nguy hiểm của nó tương đương với việc chôn vô số quả bom trong núi, có nguy cơ bùng nổ bất cứ lúc nào.

Chu Hiệu Quang – người phụ trách Dự án Đường hầm Qamchiq của Cục Đường sắt Trung Quốc vào thời điểm đó – cho biết: “Dựa trên phân tích trên bề mặt đá, và cả độ sâu của nó, có khả năng sẽ xảy ra hiện tượng đá nổ, nhưng chúng tôi không ngờ lại xảy ra hiện tượng đá nổ nghiêm trọng đến vậy.”

Hiện tượng đá nổ vượt quá dự đoán của đội ngũ thi công và việc xây dựng buộc phải dừng lại. Đối mặt với thời gian thi công gấp rút, bộ phận dự án của Cục Đường sắt Trung Quốc đã thành lập một nhóm nghiên cứu chung gồm các đơn vị thiết kế và đội thi công. Bằng cách sử dụng các biện pháp kỹ thuật để phân tích các điều kiện địa tầng trong một khoảng thời gian nhất định sau đó và thiết lập mô hình dự đoán đá nổ, độ chính xác và độ tin cậy của dự đoán đá nổ đã được cải thiện đáng kể và việc xây dựng có thể tiếp tục thực hiện mà vẫn đảm bảo tiến độ.

Đến ngày 22/6/2016, các nhà lãnh đạo Trung Quốc và Uzbekistan đã chứng kiến chuyến tàu đầu tiên đi qua Đường hầm Qamchiq. Tập đoàn Đường sắt Trung Quốc đã biến đường hầm mà người dân Uzbekistan mơ ước trong hơn 50 năm thành hiện thực.

Dự án đường sắt cao tốc đầu tiên của Trung Quốc ở nước ngoài

The Paper đưa tin, ngày 21/1/2016, lễ khởi công xây dựng tuyến đường sắt cao tốc Jakarta-Bandung đã được tổ chức tại Walini, Bandung, Indonesia, trong đó Tập đoàn Đường sắt Trung Quốc tham gia với tư cách là lực lượng chính trong quá trình xây dựng.

Tuyến đường sắt cao tốc Jakarta-Bandung là dự án đường sắt cao tốc đầu tiên của Trung Quốc ở nước ngoài với “hệ thống đầy đủ, các yếu tố đầy đủ và chuỗi ngành đầy đủ”. Đây cũng là tuyến đường sắt cao tốc đầu tiên được xây dựng tại Indonesia và toàn bộ Đông Nam Á. Tuyến đường bắt đầu từ thủ đô Jakarta ở phía tây và kết thúc tại thành phố Bandung ở phía đông Indonesia, với tổng chiều dài 142 km.

Để giảm thiểu diện tích chiếm đất của dự án, Tuyến đường sắt cao tốc Jakarta-Bandung áp dụng tỷ lệ lớn kết cấu cầu cạn. Toàn bộ tuyến thi công cần xây dựng bốn bãi dầm để làm các bộ phận dầm nâng khác nhau. Trong số đó, bãi dầm số 4 do Cục 4 Đường sắt Trung Quốc phụ trách là khu vực thi công lớn nhất và đòi hỏi khắt khe nhất trên toàn tuyến, đồng thời là nơi tạo ra “Đoạn dầm đầu tiên ở nước ngoài” của đường sắt cao tốc Trung Quốc.

Tháng 9/2017, Lý Kim Chiếu và nhóm của ông đã nhận được nhiệm vụ lựa chọn địa điểm cho bãi dầm số 4.

Lý Kim Chiếu – người phụ trách khu vực thi công bãi dầm của nhánh thứ hai Dự án Đường sắt cao tốc Jakarta-Bandung thuộc Cục 4 Đường sắt Trung Quốc – cho biết: “Nếu việc dựng dầm của bãi dầm số 4 của chúng tôi không hoàn thành đúng tiến độ, thì công việc lắp đặt đường ray của toàn bộ Đường sắt cao tốc Jakarta-Bandung không thể được tiến hành.”

Để thuận tiện cho việc vận chuyển, vị trí của bãi dầm cần phải gần công trường xây dựng và cần diện tích lớn để thi công. Địa điểm mà Lý Kim Chiếu và nhóm của ông lựa chọn là một khu vực đông dân cư, với hơn 1.800 hộ dân. Tuy nhiên, trong giai đoạn đầu thi công, người dân địa phương không thấy được lợi ích to lớn của tuyến đường sắt cao tốc, nên việc dựng bãi dầm đã gặp phải sự phản đối lớn.

Với sự hợp tác của chính quyền địa phương, Lý Kim Chiếu và nhóm của ông đã đến từng nhà người dân, giải thích vai trò của dự án và những lợi ích trực tiếp mà nó sẽ mang lại cho dân làng, đồng thời giúp người dân giải quyết các vấn đề thực tế trong cuộc sống mà họ gặp phải. Dần dần, dự án đã nhận được sự ủng hộ của người dân.

Ngày 2/9/2022, một số toa tàu cao tốc chở khách và xe kiểm nghiệm toàn diện tuyến đường sắt cao tốc do Trung Quốc xuất khẩu để phục vụ dự án Đường sắt cao tốc Jakarta-Bandung đã cập cảng Tanjung Priok ở Indonesia.

Đây là những toa tàu cao tốc đầu tiên được vận chuyển đến Indonesia cho dự án Đường sắt cao tốc Jakarta-Bandung. Tuyến đường này sẽ sử dụng tất cả các toa tàu tốc độ cao do Trung Quốc sản xuất.

Ngày 17/10/2023, Đường sắt cao tốc Jakarta-Bandung đã chính thức được khánh thành và đi vào hoạt động với tốc độ chạy tàu là 350 km/h. Thời gian di chuyển giữa Jakarta và Bandung được rút ngắn từ hơn 3 tiếng xuống còn 40 phút, thúc đẩy sự phát triển toàn diện của khu vực kinh tế dọc theo tuyến đường. “Vành đai kinh tế đường sắt cao tốc” đầu tiên của Indonesia đã xuất hiện.

Theo The Paper, từ tuyến đường sắt Tanzania-Zambia, tuyến đường sắt Addis Ababa-Djibouti ở châu Phi, tuyến đường sắt Trung Quốc-Lào, đến tuyến đường sắt Hungary-Serbia và tuyến đường sắt cao tốc Jakarta-Bandung, Tập đoàn Đường sắt Trung Quốc đã thúc đẩy sự phát triển của đường sắt Trung Quốc và trở thành cái tên nổi bật trong việc chung tay xây dựng “Vành đai và Con đường” cũng như hợp tác quốc tế.

(Theo The Paper, Báo Chính phủ)