Nhiều, nhưng không dễ chọn

Bà Trần Khánh Hiền – Giám đốc phân tích thuộc CTCP Chứng khoán VNDIRECT cho biết, giá nguyên vật liệu đang điều chỉnh giảm sẽ tác động tích cực đến một số DN trong ngành. Đặc biệt, những DN vật liệu xây dựng có lợi thế riêng sẽ có cơ hội tăng mạnh doanh thu và lợi nhuận nhờ những dự án trọng điểm. Một trợ lực khác là, Chính phủ đang có kế hoạch đẩy mạnh đầu tư công trong năm 2023. Dự kiến sẽ có 793.000 tỷ đồng dành cho giải ngân đầu tư công vào năm 2023, tăng 34% so với kế hoạch đầu tư công năm 2022. Theo ước tính của CTCP Chứng khoán VNDIRECT, giải ngân vốn đầu tư công năm 2023 sẽ tăng nhờ nút thắt thiếu đá xây dựng, đất đắp nền, cát… đã được giải quyết khi Chính phủ cấp phép khai thác cho các mỏ mới và giá vật liệu xây dựng như sắt thép, xi măng, đá xây dựng được dự báo sẽ giảm trong năm tới.

Còn theo Bộ Giao thông – Vận tải, hàng loạt dự án hạ tầng giao thông trọng điểm được khởi công từ cuối năm 2022, bao gồm cao tốc Bắc Nam giai đoạn 2; nhà ga hành khách và đường băng sân bay tại Sân bay Long Thành; nhà ga T3 tại Sân bay Tân Sơn Nhất; và các dự án sẽ khởi công cao tốc Biên Hòa-Vũng Tàu (tháng 4/2023) và cao tốc Khánh Hòa – Buôn Ma Thuột (tháng 6/2023). Cùng với đó 11 dự án thành phần của Cao tốc Bắc Nam giai đoạn 1 sẽ được đẩy mạnh thi công và hoàn thành lần lượt trong giai đoạn 2022-2024… sẽ mở ra cơ hội cho các công ty xây lắp.

Nhằm rút ngắn thời gian thực hiện dự án, Bộ Giao thông – Vận tải đã được quyền chỉ định thầu Cao tốc Bắc Nam giai đoạn 2 đối với các gói thầu tư vấn, xây lắp, di dời hạ tầng kỹ thuật, đền bù giải phóng mặt bằng và tái định cư. Những công ty hàng đầu với năng lực đã được chứng minh bao gồm Tổng CTCP Xuất nhập khẩu và Xây dựng Việt Nam – Vinaconex (VCG), CTCP Đầu tư Hạ tầng Giao thông Đèo Cả (HHV), Tập đoàn CIENCO4 (C4G)… nắm nhiều lợi thế để giành được các gói thầu quy mô lớn.

Ông Trần Minh Hoàng – Giám đốc Nghiên cứu phân tích Công ty TNHH Chứng khoán NHTMCP Ngoại thương Việt Nam (VCBS) phân tích, khi các dự án lớn đồng loạt được triển khai sẽ mang đến cơ hội cho nhiều DN ngành xây dựng, từ đó cổ phiếu các DN ngành này sẽ “xanh” hơn. Tuy nhiên, nhà đầu tư cũng cần nắm rõ, có sự khác biệt tương đối giữa các nhóm DN theo loại hình công trình để “chọn mặt gửi vàng”.

Cụ thể lĩnh vực xây dựng dân dụng như: CTCP Xây dựng Coteccons (CTD), CTCP Tập đoàn Xây dựng Hoà Bình (HBC), CTCP Xây dựng Phục Hưng Holdings (PHC), CTCP Đầu tư Xây dựng Ricons (Ricons)… các công trình thi công gồm chung cư, khu đô thị, tòa văn phòng, trung tâm thương mại…; lĩnh vực xây dựng hạ tầng có Tổng CTCP Xuất nhập khẩu và Xây dựng Việt Nam (VCG), CTCP Tập đoàn CIENCO4 (C4G), CTCP FECON (FCN), CTCP Xây dựng 47 (C47)… công trình thi công gồm: cao tốc, sân bay, đường quốc lộ, cầu; lĩnh vực xây dựng công nghiệp có CTCP FECON (FCN), Tổng Công ty Lắp máy Việt Nam (LLM), CTCP Công Nghiệp SUMITECH (Sumitech), CTCP Đầu Tư Xây Dựng Icons Việt Nam (Icons)… công trình thi công gồm: nhà máy, nhà xưởng, kho bãi…

Khi thực hiện thi công, các nhà thầu xây dựng sẽ được nhận dòng tiền từ chủ đầu tư dự án gồm tiền tạm ứng cho nhà thầu trước khi bắt đầu thi công dự án; thanh toán theo tiến độ công trình dựa trên kết quả nghiệm thu khối lượng đã hoàn thành. Tuy vậy trên thực tế các DN tổng thầu thường đối mặt với rủi ro thâm hụt dòng tiền và phải dựa vào nguồn vốn tín dụng cho việc thi công dự án…

Nhận định về triển vọng 2023, đại diện VCBS cho rằng, có sự phân hóa mạnh giữa các nhóm DN. Với lĩnh vực xây dựng dân dụng, 2023 sẽ là một năm khó khăn khi nhu cầu xây dựng thấp và áp lực cạnh tranh tăng cao, bên cạnh đó là rủi ro trích lập dự phòng phải thu đáng kể, đặc biệt trong nửa cuối năm nay.

“Trong nhóm DN niêm yết, chúng tôi đánh giá cao CTD nhờ cơ cấu tài chính khỏe mạnh, nguồn tiền mặt lớn giúp DN chống chịu tốt trong giai đoạn thị trường khó khăn. Và nhiều lợi thế trong việc gia nhập thị trường xây dựng công nghiệp và giành các gói thầu lớn từ khối DN FDI nhờ gần gũi về văn hóa và quy trình hoạt động được chuẩn hóa quốc tế”, ông Hoàng nhận định.

Nhóm xây dựng hạ tầng là nhóm được hưởng lợi từ đầu tư công khi giai đoạn 2023-2024 dự báo sẽ là cao điểm giải ngân đầu tư công, mang đến nguồn việc lớn cho các DN này. Các DN quy mô lớn, tiềm lực tài chính mạnh (VCG, C4G, Đèo Cả…) sẽ đặc biệt có lợi thế trong đấu thầu các dự án thuộc chu kì đầu tư công 2021-2025. Tuy vậy, việc kiểm soát chi phí đầu vào và tình hình thanh khoản sẽ tiếp tục là vấn đề then chốt của các nhà thầu.

Trong khi đó, nhóm xây dựng công nghiệp cũng được nhìn nhận là có triển vọng kinh doanh tích cực nhờ bùng nổ nhu cầu xây dựng nhà xưởng, hạ tầng khu công nghiệp và các loại vật liệu quan trọng đã ghi nhận mức giảm giá đáng kể. Thị phần sẽ dần thuộc về các DN lớn trong lĩnh vực xây dựng dân dụng, hạ tầng đẩy mạnh gia nhập thị trường (CTD, Ricons, VCG,FCN…).