Nền kinh tế Mỹ thực sự tệ đến mức nào?

Nền kinh tế Mỹ thực sự tệ đến mức nào?

Theo CNN, việc bảo vệ quan điểm cho rằng nền kinh tế Mỹ đang vận hành tốt ngày càng trở nên khó khăn. Muốn làm được điều đó, bạn sẽ cần một danh sách dài những chú thích, điều kiện và giải thích kèm theo.

Lo ngại về tình hình kinh tế thể hiện rõ nhất qua thị trường lao động, nơi mà theo hầu hết các chuyên gia là đang trở nên u ám hơn từng ngày. Đồng thời, lạm phát cũng đã bắt đầu leo thang trở lại. Dự kiến, báo cáo lạm phát tiêu dùng quan trọng sẽ được công bố vào ngày 11/09, và nhiều người kỳ vọng nó sẽ cho thấy giá cả tăng nhanh hơn trong tháng 8.

Các doanh nghiệp vẫn đang trong trạng thái chờ đợi, thận trọng trước chính sách thuế quan mới của Tổng thống Donald Trump. Những khoản thuế cao đã khiến nhiều công ty ngừng tuyển dụng, nhất là trong các lĩnh vực bị ảnh hưởng trực tiếp như xây dựng và sản xuất – nơi không ít doanh nghiệp buộc phải cắt giảm nhân sự.

Thực trạng kinh tế đã khiến ông Trump nhận được những đánh giá tiêu cực từ cử tri trong các cuộc thăm dò gần đây.

Tuy nhiên, bất chấp tình hình này, chi tiêu tiêu dùng – trụ cột của nền kinh tế – vẫn vứng chắc. Mặc dù vậy, điểm đáng lo ngại là nợ thẻ tín dụng đang chạm mức cao kỷ lục, với tỷ lệ nợ xấu nghiêm trọng – các khoản nợ quá hạn trên 90 ngày – cao nhất trong hơn một thập kỷ qua, theo số liệu quý 2 được Fed khu vực New York công bố.

Chỉ số S&P 500 vẫn lập nhiều kỷ lục trong năm nay. Tuy nhiên, đà tăng gần đây chủ yếu dựa vào kỳ vọng của nhà đầu tư rằng Fed sẽ cắt giảm lãi suất tại cuộc họp tuần tới và các cuộc họp còn lại trong năm. Lý do là số liệu việc làm ảm đạm đã tạo áp lực buộc ngân hàng trung ương phải có động thái hỗ trợ nền kinh tế.

Sau đà tăng trưởng mạnh mẽ hậu đại dịch, nền kinh tế Mỹ – vốn từng được xem là không thể lung lay – giờ đã bắt đầu có dấu hiệu suy yếu. Tuy nhiên, nó vẫn chưa rơi vào suy thoái.

Vẫn tốt theo tiêu chuẩn lịch sử

Dữ liệu tuần trước hé lộ một thực tế đáng lo ngại. Lần đầu tiên trong 4 năm, số người Mỹ tìm việc đã vượt quá số vị trí công việc có sẵn. Tiếp đó là báo cáo việc làm ảm đạm vào ngày 05/09 – các công ty chỉ tuyển thêm 22,000 lao động mới trong tháng trước, trong khi tỷ lệ thất nghiệp leo lên mức cao nhất kể từ năm 2021. Đặc biệt, nền kinh tế Mỹ đã mất 13,000 việc làm trong tháng 6, đánh dấu lần đầu tiên kể từ năm 2020 mà số người bị sa thải nhiều hơn số được tuyển dụng.

Đầu tuần này, một khảo sát mới từ Fed New York càng làm rõ bức tranh ảm đạm: Người tìm việc chỉ tin rằng họ có 44.9% cơ hội tìm được việc làm mới nếu đang thất nghiệp – mức thấp nhất kể từ khi cuộc khảo sát này bắt đầu vào năm 2013 và giảm gần 6% chỉ trong vòng một tháng từ tháng 7 đến tháng 8.

Nhìn về năm tới, những người tham gia khảo sát cũng dự đoán tỷ lệ thất nghiệp sẽ tăng, khả năng tăng lương giảm và nguy cơ mất việc cao hơn.

Vào ngày 09/09, theo báo cáo sơ bộ của Cục Thống kê Lao động Mỹ (BLS) cho thấy số việc làm phi nông nghiệp trong 12 tháng tính đến tháng 3/2025 đã được điều chỉnh giảm 911,000 việc làm so với con số công bố ban đầu.

Tuy vậy, tỷ lệ thất nghiệp hiện tại – dù đã tăng lên 4.3% trong tháng 8 từ mức 4.2% trong tháng 7 – vẫn thấp hơn mức trung bình lịch sử: Kể từ khi Cục Thống kê Lao động bắt đầu báo cáo về tỷ lệ thất nghiệp quốc gia bằng phương pháp hiện tại vào năm 1948, tỷ lệ này trung bình là 5.7%.

Lạm phát vẫn đang ở mức khá thấp so với quá khứ. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) ghi nhận mức 2.7% tính đến tháng 7 – thấp hơn gần một điểm phần trăm so với mức trung bình kể từ năm 1948. Tuy nhiên, khảo sát mới từ Fed New York công bố vào ngày 08/09 cho thấy người tiêu dùng đang dự đoán lạm phát sẽ tăng lên 3.2% trong năm tới. Điều này không ngạc nhiên khi các doanh nghiệp đang phải đối mặt với chi phí thuế quan tăng cao sau khi ông Trump áp dụng các mức thuế mới vào tháng 4/2025. Nhiều nhà bán lẻ đã bắt đầu tăng giá để bù đắp chi phí và cảnh báo rằng còn nhiều đợt tăng giá sắp tới.

Alexander Field, Giáo sư kinh tế tại Trường Kinh doanh Leavey thuộc Đại học Santa Clara, nhìn nhận: “Không khó để thấy những đám mây đen đáng lo ngại ở phía chân trời”.

“Dĩ nhiên, không ai có thể chắc chắn những đám mây đen kia sẽ mang đến cơn bão như chúng báo hiệu. Nhưng thực tế là hiện nay không có lập luận thuyết phục nào cho thấy nền kinh tế đang thật sự khỏe mạnh”, ông nói.

Từ ‘suy thoái luân phiên' đến ‘phục hồi luân phiên'

Đội ngũ chuyên gia của Morgan Stanley lại có góc nhìn khác. Họ dự đoán rằng những gì nền kinh tế Mỹ đã trải qua trong vài tháng qua là điều tồi tệ nhất mà nó sẽ đối mặt trong thời gian tới, trừ khi có những thay đổi lớn trong bối cảnh.

Trong một ghi chú được công bố vào ngày 08/09, họ viết rằng báo cáo việc làm mới nhất ủng hộ niềm tin lâu dài của họ rằng nền kinh tế Mỹ đã ở trong trạng thái “suy thoái luân phiên” – nơi một số lĩnh vực cảm thấy sự suy giảm rõ rệt trong khi các lĩnh vực khác tiếp tục hoạt động tốt. Điều này khác với một cuộc suy thoái truyền thống khi hầu hết mọi phần của nền kinh tế đều bị kéo xuống.

Giờ đây, nền kinh tế đang chuyển sang giai đoạn “phục hồi luân phiên”, theo quan điểm của họ.

“Điểm mấu chốt trong quan điểm của chúng tôi là nhận định rằng trong 3 năm qua, nền kinh tế đã yếu hơn nhiều đối với nhiều doanh nghiệp và người tiêu dùng so với những gì các chỉ số kinh tế vĩ mô như GDP danh nghĩa hay số liệu việc làm phản ánh”, họ viết. “Để đánh giá chính xác sức khỏe của nền kinh tế, cách tiếp cận tốt hơn là xem xét tăng trưởng lợi nhuận (cả về quy mô và phạm vi) cùng với các khảo sát về niềm tin của người tiêu dùng và doanh nghiệp”.

Điểm sáng là ngày càng nhiều công ty đang dự báo tiềm năng tăng trưởng lợi nhuận cao hơn trong tương lai so với 3 năm trước. “Chúng tôi cho rằng xu hướng này ủng hộ nhận định rằng giai đoạn tồi tệ nhất của suy thoái luân phiên đã qua”, họ kết luận.

Vũ Hạo (Theo CNN)

FILI

– 10:00 10/09/2025