[Longform] Bong bóng tín dụng tư nhân: Phố Wall đang đùa với lửa? (Kỳ 1)

Bong bóng tín dụng tư nhân: Phố Wall đang đùa với lửa? (Kỳ 1)

Một buổi chiều mùa thu năm 2015, tại nhà hàng phong cách retro Putnam ở Greenwich, Connecticut, Craig Packer – một đối tác của Goldman Sachs – đang chăm chú lắng nghe một đề xuất táo bạo từ người đối diện, Doug Ostrover.

Ostrover, 52 tuổi, vừa rời khỏi tập đoàn đầu tư khổng lồ Blackstone với một tham vọng lớn giữa sự nghiệp – xây dựng một đế chế tài chính có thể cạnh tranh với những tên tuổi hàng đầu toàn cầu. “Hãy từ bỏ công việc hiện tại và tham gia cùng tôi”, nhà tài chính tỷ phú này nói với Packer, khi đó 48 tuổi.

Doug Ostrover

Theo hồi ức của Packer, Ostrover muốn tạo ra một công ty chuyên cho vay đối với các doanh nghiệp có nợ cao, rủi ro cao –  sẵn sàng trả lãi suất cao, để nhận được vốn nhanh chóng. Nếu thành công, doanh nghiệp mới này cùng các đối tác sáng lập có thể thống trị một sân chơi tài chính mới với tiềm năng lợi nhuận khổng lồ.

Đề xuất của Ostrover – cũng được ông đưa ra với Marc Lipschultz, từng chinh chiến hai thập kỷ tại KKR và sau này trở thành đồng sáng lập công ty – là nhảy vào lĩnh vực “tín dụng tư nhân”, một thuật ngữ nghe có vẻ đơn giản nhưng ẩn chứa sự phức tạp và rủi ro đáng kể.

Doanh nghiệp mới này sẽ không phải là ngân hàng, nhưng hoạt động gần như một ngân hàng (nhờ đó không chịu những hạn chế về quy định và giám sát của Chính phủ như các ngân hàng truyền thống).  Do vậy, công ty sẽ huy động vốn không phải từ người gửi tiền cá nhân (những người có khoản tiết kiệm được Chính phủ Liên bang bảo vệ nghiêm ngặt và có thể rút ra bất cứ lúc nào)  từ các tổ chức như công ty bảo hiểm và quỹ hưu trí. Nhờ đó, công ty mới sẽ được phép  tài trợ hợp pháp cho các doanh nghiệp đầy rủi ro, mang tính đầu cơ cao mà không cần báo cáo công khai chi tiết về những hoạt động này.

Trong những tháng tiếp theo, qua những bữa ăn và các cuộc họp khác, ba người đàn ông đã thống nhất, dự án này mang đến cơ hội tuyệt vời – nhưng chỉ khi họ khởi động ở quy mô khổng lồ, khoảng 10 tỷ USD. Một canh bạc to lớn  như vậy sẽ là bước đột phá trong thế giới tín dụng tư nhân, nơi các công ty cho vay nhỏ, thậm chí còn mờ ám khi thực hiện các thỏa thuận tài chính sau hậu trường cho các công ty mới nổi.

Cuối cùng, họ đã huy động được 12 tỷ USD, vượt mặt các đối thủ tiềm năng bằng cách hứa hẹn với các quỹ hưu trí lớn và những đơn vị khác, như quỹ đầu tư do George Soros điều hành, mức phí đầu tư thấp nếu tham gia từ đầu.

Các nhà đầu tư lớn – từ quỹ đầu tư của Đại học Brown, quỹ hưu trí New Jersey đến công ty đầu tư của Michael Dell và Iconiq Capital – đã được cấp cổ phần trong công ty, về cơ bản trở thành chủ sở hữu của doanh nghiệp mới này.

“Họ muốn trở thành một trong những tổ chức tài chính lớn nhất hành tinh”, Oliver Weisberg, Giám đốc điều hành Blue Pool Capital, đơn vị dẫn đầu vòng tài trợ ban đầu, nói. “Đó luôn là kế hoạch của họ”.

Marc Lipschultz (ở trên) đã hợp tác với Doug Ostrover và Craig Packer để thành lập công ty hiện được biết đến với tên Blue Owl Capital, công ty này đang quản lý tài sản trị giá hơn 235 tỷ USD.

Trong những năm tiếp theo, công ty mới đã khởi động một cuộc chạy đua căng thẳng giữa những tên tuổi lớn nhất trong ngành tài chính toàn cầu.

Lãi suất đã duy trì ở mức thấp kể từ cuộc khủng hoảng tài chính 2007-2008, khiến các quỹ hưu trí và nhà đầu tư tổ chức khác  khó khăn tìm kiếm lợi nhuận cao hơn. Thị trường nợ, như Ostrover thuyết phục các khách hàng tiềm năng, ổn định hơn nhiều so với cổ phiếu hay hàng hóa.

Owl Rock Capital, tên gọi ban đầu của công ty, đã có bước đi đột phá bằng cách thiết lập mô hình vốn đầu tư vĩnh viễn, với thời gian nắm giữ dài hơn cả quỹ cổ phần tư nhân thông thường – nơi các nhà đầu tư thường góp vốn trong vài năm hoặc một thập kỷ. Điều này cho phép họ thực hiện các khoản vay dài hạn hơn. Đổi lại, khách hàng được hứa hẹn triển vọng lợi nhuận vượt trội so với các khoản đầu tư thông thường.

“Doug có thể thuyết phục một con chó rời khỏi xe chở thịt”, David Salomon, cố vấn đầu tư đồng ý giúp đỡ dự án sau khi gặp Ostrover uống bia tại một nhà hàng Trung Quốc, nói. Những người sáng lập công ty có “tầm nhìn tuyệt vời”, theo nhận định của Salomon, người quản lý tiền cho các quỹ tài trợ, quỹ hưu trí và văn phòng gia đình thông qua công ty East End Advisors.

Gần một thập kỷ sau khi thành lập, Blue Owl Capital – tên mới của công ty – đã thành công vượt xa mọi kỳ vọng ban đầu tại quán ăn ở Connecticut.  Đã trở thành công ty đại chúng vào năm 2021 thông qua sáp nhập, hiện có hơn 1,000 nhân viên và là một trong những bên cho vay tư nhân lớn nhất Phố Wall, quản lý hơn 235 tỷ USD tiền của nhà đầu tư.

Blue Owl vừa nắm bắt vừa tạo ra một làn sóng chỉ xuất hiện một lần và đã thay đổi toàn diện Phố Wall. Trong vài năm qua, khoảng 1.8 ngàn tỷ USD đã được huy động bởi các công ty đầu tư tín dụng tư nhân, bao gồm các đối thủ như Ares và Apollo Global. Số tiền này được cho các công ty nợ nần cao vay trong các lĩnh vực từ phần mềm, bảo hiểm đến chăm sóc sức khỏe.

“Chúng tôi đang tài trợ cho nhiều công ty từng tìm đến thị trường đại chúng”, Packer nói và thêm một cảnh báo với những người hoài nghi: “Phớt lờ chúng tôi có nguy cơ gây hại cho chính bạn”.

Nhìn từ bên ngoài là các ngân hàng lớn như Goldman và JPMorgan Chase, các giám đốc điều hành của họ giờ đây lo lắng rằng, họ đang nhường lại đặc quyền sinh lời từ việc tài trợ quy mô lớn cho những đối thủ ít bị quản lý này.

Tại cuộc họp kín của ủy ban quản lý Goldman vào mùa hè này, ban lãnh đạo cao cấp đã tranh luận về một thực tế khó khăn: Ngân hàng đầu tư  ngày càng tụt hậu trong lĩnh vực tín dụng tư nhân, đặc biệt là trong việc sắp xếp các khoản vay quy mô lớn cho các tập đoàn – một phần trong hoạt động cốt lõi của họ – bởi những “tay chơi” mới sẵn sàng cho vay với điều khoản dễ dàng hơn, chẳng hạn như chấp nhận ít bảo vệ  trước nguy cơ vỡ nợ.

“Càng chấp nhận nhiều rủi ro, bạn càng trông có vẻ tốt”, Marc Nachmann, Giám đốc toàn cầu mảng quản lý tài sản và tài sản của Goldman, khuyên nhóm. Tuy nhiên, các đối tác quyết định không thể phớt lờ cơn sốt này; Goldman sẽ tiếp tục tổ chức, với một khoản phí, các quỹ đầu tư để khách hàng có thể cùng cho vay  và cạnh tranh với các công ty tín dụng tư nhân.

Các tên tuổi lớn khác cũng đang nhảy vào cuộc chơi. Tháng này, BlackRock, một trong những tên tuổi  tầm cở Phố Wall về quản lý tài sản đại chúng, đã khẳng định vị thế của mình bằng thương vụ mua lại công ty tín dụng tư nhân mới nổi HPS Investment Partners với giá 12 tỷ USD. BlackRock dự báo thị trường tín dụng tư nhân sẽ tăng gấp đôi lên 4.5 nghìn tỷ USD vào năm 2030.

Thành công của Blue Owl đã mang lại sự giàu có khổng lồ cho những người sáng lập. Lipschultz và Ostrover – cả hai đều được Forbes liệt kê là tỷ phú – gần đây đã mua lại cổ phần đa số trong đội Tampa Bay Lightning với giá định giá gần 1.8 tỷ USD. Packer cũng là một nhà đầu tư trong đội bóng này.

Đội Tampa Bay Lightning

Câu chuyện về nguồn gốc của công ty đã trở thành một phần của truyền thuyết địa phương. Tại Greenwich, một tấm biển vàng gắn gần đây tại Nhà hàng Putnam ghi: “Quầy bar đã khai sinh ra một công ty trị giá 25 tỷ USD“. Con số này nay đã lỗi thời – Blue Owl, với mã chứng khoán “OWL” trên Sàn giao dịch New York,  được định giá 35 tỷ USD.

>>>Kỳ 2: Những nguy hiểm tiềm ẩn

Vũ Hạo (Theo NYTimes)

FILI

– 12:00 25/01/2025