Hậu quả của cuộc chiến giá xe điện tại Trung Quốc: Xe “zombie” tràn ngập

Hậu quả của cuộc chiến giá xe điện tại Trung Quốc: Xe “zombie” tràn ngập

Cuộc chiến giá khốc liệt trong ngành công nghiệp ô tô Trung Quốc đã khiến hàng chục nhà sản xuất ô tô nhỏ phải rời bỏ thị trường, để lại một vấn đề cho khách hàng: Bạn sẽ làm gì khi chiếc xe điện công nghệ cao của mình trở nên lỗi thời?

Câu chuyện của anh Mu ở Thượng Hải là một minh chứng điển hình. Anh đã mua chiếc xe điện WM Motor EX5 vào năm 2022. Nhưng kể từ khi công ty này sụp đổ vào năm 2023, các tính năng kết nối dần biến mất. Chìa khóa Bluetooth không còn mở được cửa, hệ thống giải trí không sử dụng được, bản đồ không cập nhật và việc phát trực tuyến video không ổn định.

Dù vẫn rẻ hơn chiếc xe trước đây của anh – một chiếc Buick chạy xăng, trải nghiệm lái xe của anh không còn vui vẻ như trước. Không chỉ mất đi các tính năng thông minh, anh còn phải đối mặt với khó khăn trong việc mua bảo hiểm và nỗi lo về khả năng thay thế linh kiện trong tương lai.

“Ngồi trong xe giờ đây thật nhàm chán. Không nhạc, không video, không tin tức, và đôi khi ngay cả bản đồ cũng tối đen”, anh Mu chia sẻ. “Bản thân chiếc xe vẫn ổn vì nó êm và hiệu quả. Nhưng giờ nó chỉ là một phương tiện di chuyển cơ bản”.

Thị trường xe điện Trung Quốc đã trải qua giai đoạn tăng trưởng “nóng” nhờ các chính sách trợ giá hào phóng. Hàng trăm startup đổ xô vào thị trường với những mẫu xe trang bị công nghệ tiên tiến, dẫn tới tình trạng dư thừa xe điện rất nhiều. Tuy nhiên, khi Chính phủ bắt đầu thắt chặt chính sách và cuộc chiến giá trở nên khốc liệt, nhiều hãng xe nhỏ đã không thể trụ vững trước sức mạnh của những “đại gia” như BYD.

Mẫu xe điện EX5 của WM Motor

Jiyue Auto là một ví dụ điển hình về sự thay đổi chóng mặt của thị trường. Chỉ sau một năm ra mắt sản phẩm đầu tiên, startup được hậu thuẫn bởi Geely và Baidu này đã phải thu hẹp sản xuất và tìm kiếm nguồn vốn mới giữa những tin đồn về khó khăn tài chính. Trong tình cảnh này, một số chủ xe đã chuyển sang làm tài xế công nghệ bán thời gian, vừa để tối ưu hóa việc sử dụng xe, vừa tích lũy thêm thu nhập đề phòng chi phí phát sinh khi các tính năng công nghệ cao dần biến mất.

Ngay cả những nhà sản xuất ô tô lâu đời như Honzon cũng không thoát khỏi vòng xoáy khó khăn. Bob Huang, chủ xe Hozon Neta S ở Nam Kinh, đang loay hoay tìm cách sửa chữa màn hình điện tử khi hai trung tâm bảo hành chính hãng đã đóng cửa và các đại lý địa phương quá tải, thiếu linh kiện. Anh đã bị bỏ rơi và không được hỗ trợ đầy đủ.

“Mặc dù công ty vẫn đang hoạt động, nhưng các bản cập nhật phần mềm đang chậm dần”, Huang nói, và bày tỏ thêm rằng phiên bản mới nhất của hệ thống lái xe hỗ trợ thậm chí còn kém hơn phiên bản cũ. “Tôi nghi ngờ họ không còn đủ nguồn lực để sửa các lỗi”.

Hozon thừa nhận đang gặp khó khăn trong việc cung cấp dịch vụ sửa chữa cho khách hàng, nhưng cam kết sẽ cải thiện tình hình và hy vọng giải quyết các vấn đề vào tháng 4. Theo báo chí Trung Quốc, hãng xe này đã phải cắt giảm cả sản xuất lẫn nhân sự sau khi doanh số sụt giảm mạnh trong năm 2024.

Khi các đại lý và dịch vụ hậu mãi chính hãng đóng cửa, người dùng buộc phải tìm đến những giải pháp thay thế. Nhiều người chọn các garage không được ủy quyền, trong khi số khác tìm đến Xianyu – sàn giao dịch hàng đã qua sử dụng lớn nhất Trung Quốc của Alibaba – để tìm mua phụ tùng thay thế. Đáng chú ý, một mạng lưới các kỹ thuật viên chuyên về xe điện đã nổi lên, cung cấp dịch vụ hack hệ thống và cài đặt phần mềm “lậu” để khôi phục các chức năng đã mất.

“Chúng ta không thể xem xe hơi như smartphone”, Yang Jifeng, Giám đốc công nghệ tại Caresoft và cựu phó chủ tịch AI và số hóa tại Great Wall Motor nhấn mạnh. “Người dùng kỳ vọng sử dụng xe ít nhất 5 năm trở lên. Việc duy trì các chức năng cơ bản như truy cập khóa Bluetooth và đảm bảo các hệ thống cốt lõi hoạt động trơn tru phải là điều tối thiểu”.

Thách thức không chỉ dừng lại ở việc sở hữu những chiếc xe ngày càng kém thông minh. Các công ty bảo hiểm đang tăng phí bảo hiểm đáng kể hoặc thậm chí từ chối bảo hiểm hoàn toàn, khiến người dùng đứng trước nguy cơ mất trắng khoản đầu tư hàng ngàn USD. Trước tình hình này, chính phủ Trung Quốc đã phải ban hành hướng dẫn mới về bảo hiểm xe năng lượng mới, nhằm bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng hiệu quả hơn.

Đối với những người đang cân nhắc mua xe mới, những rủi ro trên đang thúc đẩy xu hướng lựa chọn các thương hiệu lớn, uy tín hơn.

“Lần tới tôi chắc chắn sẽ chọn một thương hiệu đã có nền tảng vững chắc”, anh Mu khẳng định. “Ít nhất thành công trên thị trường của họ đã nói lên điều đó.”

Vũ Hạo (Theo Bloomberg)

FILI

– 13:49 21/02/2025