Cơn đau đầu của Thái Lan: Đồng Baht tăng gần 8% làm giảm sức cạnh tranh với Việt Nam

Cơn đau đầu của Thái Lan: Đồng Baht tăng gần 8% làm giảm sức cạnh tranh với Việt Nam

Đồng Baht Thái Lan đang ở mức cao nhất trong nhiều năm so với các đồng tiền chính, đe dọa nghiêm trọng đến khả năng cạnh tranh của quốc gia này trong lĩnh vực đầu tư nước ngoài, xuất khẩu và du lịch. Tình hình này đặt áp lực lớn lên tân Thủ tướng Anutin Charnvirakul và Thống đốc NHTW sắp nhậm chức Vitai Ratanakorn.

Tính đến ngày 19/09, đồng Baht đã tăng giá 7.8% so với đồng USD kể từ đầu năm, mức tăng mạnh thứ hai trong số các đồng tiền chính của châu Á. Vào ngày 09/09, tỷ giá đã chạm mức 31.53 Baht đổi 1 USD, mức mạnh nhất kể từ tháng 6/2021.

“Cần phải giải quyết khẩn cấp”, Thủ tướng Anutin Charnvirakul khẳng định với báo giới sau cuộc họp với lãnh đạo Liên đoàn Công nghiệp Thái Lan (FTI) vào ngày 15/09. Ông cho biết sẽ thảo luận chi tiết với tân Bộ trưởng Tài chính Ekniti Nitithanprapas.

Nỗi lo của Thái Lan càng trở nên trầm trọng hơn khi đồng tiền của Việt Nam – đối thủ cạnh tranh trực tiếp trong khu vực – đang suy yếu.

“Chúng tôi là quốc gia phụ thuộc vào xuất khẩu – 60% GDP là từ xuất khẩu, và hơn 10% từ du lịch”, Chủ tịch Liên đoàn Công nghiệp Thái Lan Kriengkrai Thiennukul nhấn mạnh. “Khi đồng Baht không còn thuận lợi cho xuất khẩu và du lịch, chúng tôi không thể cạnh tranh”.

Kinh tế Thái Lan dưới sức ép

Nền kinh tế Thái Lan đang chịu đựng tình trạng tiêu dùng trì trệ và du lịch quốc tế suy giảm. Dự báo tăng trưởng GDP năm nay chỉ đạt 1.8% đến 2.3%, thấp hơn mức 2.5% của năm ngoái.

Chỉ số tâm lý công nghiệp mới nhất của Liên đoàn Công nghiệp Thái Lan đã giảm xuống 86.4 điểm trong tháng 8, đánh dấu tháng giảm thứ 6 liên tiếp từ mức 86.6 vào tháng 7. Mức 100 điểm được xem là điểm chuẩn thể hiện sự ổn định. Khi chỉ số dưới 100 (như hiện tại), điều này cho thấy niềm tin của doanh nghiệp công nghiệp đang suy giảm so với tháng trước.

Điều đặc biệt đáng lo ngại là khoảng cách ngày càng lớn giữa Thái Lan và Việt Nam – quốc gia đang nhanh chóng nổi lên như một trung tâm sản xuất và xuất khẩu toàn cầu. Trong khi đồng Baht tăng giá, tiền Đồng của Việt Nam đã giảm 3.4% so với đồng USD từ đầu năm đến nay.

Vào tháng 8, sau lệnh đình chiến với Campuchia, Thái Lan đã đạt được thỏa thuận với Mỹ để giảm thuế “có đi có lại” của Tổng thống Donald Trump từ mức 36% xuống còn 19%, thấp hơn mức 20% áp dụng cho Việt Nam. Tuy nhiên, với tỷ giá hối đoái hiện tại, ông Kriengkrai cảnh báo: “Điều này cũng giống như thuế suất của Việt Nam là 17% và của Thái Lan là 27%”.

Liên đoàn Công nghiệp Thái Lan cho rằng tỷ giá 34-35 Baht đổi 1 USD mới là mức “cân bằng” cho nền kinh tế Thái Lan.

Trong bối cảnh Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã cắt giảm lãi suất, hầu hết các đồng tiền khác đều đang chịu áp lực tăng giá. Điều khiến Việt Nam nổi bật là chính sách tiền tệ nới lỏng của ngân hàng trung ương nước này, giữ lãi suất thấp để hỗ trợ doanh nghiệp địa phương. Nhiều tổ chức tại Việt Nam đã chuyển tiền từ tài khoản nội tệ sang các đồng tiền khác đang tăng giá.

Ngược lại, Ngân hàng Trung ương Thái Lan (BOT) lại theo đuổi chính sách tiền tệ thắt chặt tập trung vào ổn định, dẫn đến điều kiện thanh khoản kém hơn.

“Nhìn vào dữ liệu tăng trưởng cung tiền M2 mới nhất cho tháng 7/2025, Thái Lan chỉ tăng 3.6% so với cùng kỳ năm ngoái – thấp nhất trong số các quốc gia đang phát triển”, Piyasak Manason, Giám đốc nghiên cứu kinh tế tại InnovestX Securities cho biết.

Vào ngày 16/09, Thống đốc Ngân hàng Trung ương Thái Lan sắp mãn nhiệm Sethaput Suthiwartnarueput công khai thừa nhận rằng đồng Baht mạnh hiện nay không phù hợp với xu hướng của các đồng tiền khác trong khu vực và không phản ánh đúng tình hình kinh tế thực tế của Thái Lan. “Chúng tôi đang theo dõi chặt chẽ và sẽ có biện pháp can thiệp để quản lý đồng Baht, làm giảm biến động của nó”, ông cam kết.

Về phần mình, Vitai Ratanakorn – người sẽ trở thành tân Thống đốc vào ngày 01/10 – được biết đến với quan điểm ủng hộ mối quan hệ chặt chẽ hơn giữa ngân hàng trung ương và chính phủ. Điều này được xem như dấu hiệu cho thấy có thể sẽ có những thay đổi trong chính sách tiền tệ của Thái Lan trong thời gian tới.

Một số yếu tố khác cũng góp phần làm tăng giá đồng Baht, bao gồm cả hiệu ứng đẩy mạnh xuất khẩu trước khi thuế quan Trump có hiệu lực. Theo số liệu thống kê, kim ngạch xuất khẩu của Thái Lan trong 7 tháng đầu năm 2025 đã tăng 14.4%, đạt 195,4 tỷ USD.

Đáng chú ý, xuất khẩu vàng tăng mạnh đã thu hút sự chú ý đặc biệt của Chính phủ, đặc biệt là các lô hàng đến Campuchia. Thủ tướng Anutin đã yêu cầu các cơ quan chức năng điều tra sự gia tăng bất thường này.

Việt Nam vượt mặt

Đối với ngành du lịch – một trong những trụ cột kinh tế của Thái Lan, đồng Baht mạnh đã gây ra những khó khăn đáng kể. Suthiphong Pheunphiphop, cựu Chủ tịch Hiệp hội Đại lý Du lịch Thái Lan, cho biết đồng tiền mạnh đã khiến chi phí du lịch trở nên đắt đỏ hơn, khiến khách quốc tế chuyển hướng sang các điểm đến khác ở Đông Nam Á.

“Tin xấu là đồng Baht tăng mạnh đúng vào thời điểm chúng ta bước vào mùa cao điểm cuối năm, khi nhiều du khách nước ngoài đến tham gia các lễ hội Giáng sinh và Năm mới”, ông nói.

Số liệu thống kê cho thấy Thái Lan chỉ đón 21.9 triệu khách quốc tế trong 8 tháng đầu năm, giảm 7.2% so với cùng kỳ năm ngoái và thấp hơn nhiều so với mục tiêu 35 triệu khách cho năm 2025.

Trong khi đó, Việt Nam lại thu hút được 13.9 triệu khách trong cùng kỳ, tăng 21.7%. Đặc biệt, lượng khách Trung Quốc đến Thái Lan giảm 35% xuống còn 3.1 triệu, trong khi con số này ở Việt Nam lại tăng 44% lên 3.5 triệu trong giai đoạn 8 tháng.

Các công ty Nhật Bản – vốn từ lâu đã tập trung hoạt động tại Thái Lan – đang chịu tác động đặc biệt nặng nề. Kết hợp với sự mất giá của đồng Yên trong những năm gần đây, đồng Baht hiện đang ở mức mạnh nhất so với đồng Yên kể từ cuộc khủng hoảng tiền tệ châu Á năm 1997.

Theo khảo sát của Phòng Thương mại Nhật Bản tại Bangkok thực hiện vào tháng 5 và tháng 6, tỷ giá hối đoái trung bình trong kế hoạch kinh doanh của các công ty là 33.71 Baht đổi 1 USD. “Các công ty xuất khẩu đang bày tỏ lo ngại về khó khăn trong việc bảo đảm đơn hàng và doanh số bán hàng trì trệ do đồng Baht mạnh”, Yu Takehisa, Tổng thư ký Phòng Thương mại Nhật Bản tại Bangkok, cho biết.

Các nhà phân tích tại InnovestX Securities dự báo đồng Baht sẽ dao động ở mức trung bình 32.8 Baht đổi USD trong năm 2025 và 32.2 Baht vào năm 2026, thậm chí có thể chạm ngưỡng 31 Baht.

Trước mắt, Thủ tướng Anutin đang chịu áp lực phải cho thấy kết quả cụ thể về mặt kinh tế trong vòng 4 tháng ngắn ngủi trước khi giải tán Quốc hội để tổng tuyển cử. Trong khi đó, chính sách tiền tệ – công cụ quan trọng hơn để kiểm soát sức mạnh của đồng baht – sẽ nằm trong tay tân Thống đốc Vitai.

Cuộc họp chính sách đầu tiên dưới thời thống đốc mới đã được ấn định vào ngày 08/10. Hiện lãi suất chuẩn của Ngân hàng Thái Lan đang ở mức 1.5%, đã được giảm từ mức 2.5% trong năm qua.

“Ngân hàng Trung ương Thái Lan có thể sẽ nới lỏng chính sách tiền tệ khi ông Vitai nhậm chức”, chuyên gia Piyasak nhận định. “Tuy nhiên, tôi lo ngại rằng ông ấy có thể không thay đổi lập trường nhiều như mong đợi, bởi đội ngũ nhân viên ngân hàng trung ương có thể sẽ cho rằng việc đó sẽ làm suy yếu sự ổn định kinh tế của Thái Lan”.

Tia hy vọng xuất hiện khi Bộ trưởng Tài chính sắp nhậm chức Ekniti tiết lộ vào ngày 18/09 rằng ông đã thảo luận với ông Vitai về các biện pháp duy trì ổn định tiền tệ. Sự phối hợp chặt chẽ giữa chính sách tài khóa và tiền tệ có thể là chìa khóa giúp Thái Lan giảm bớt sức mạnh của đồng Baht trong những tháng tới.

“Đó là một bất lợi lớn khi so sánh với Việt Nam, nơi đồng tiền đi theo hướng ngược lại, tạo lợi thế cho xuất khẩu”, Pajongwit Pongsivapai, Giám đốc đơn vị phát triển khu công nghiệp của WHA – công ty Thái Lan vận hành hàng chục cơ sở hậu cần và khu công nghiệp – phát biểu.

“Chúng tôi hy vọng nội các mới sẽ có giải pháp hiệu quả với vấn đề tiền tệ này”, ông nói với Nikkei Asia. “Chúng ta không thể để tình trạng này kéo dài”.

Vũ Hạo (Theo Nikkei Asia)

FILI

– 13:23 22/09/2025