Cho vay Nhân dân tệ của Trung Quốc ở nước ngoài tăng gấp 4 lần

Cho vay Nhân dân tệ của Trung Quốc ở nước ngoài tăng gấp 4 lần

Hoạt động cho vay Nhân dân tệ của Trung Quốc ở nước ngoài đang tăng vọt khi Bắc Kinh đẩy mạnh nỗ lực mở rộng vai trò của đồng tiền này trong tài chính quốc tế và giảm sự phụ thuộc vào đồng USD.

Các khoản cho vay, tiền gửi và đầu tư trái phiếu bằng Nhân dân tệ của các ngân hàng Trung Quốc ở nước ngoài đã tăng gấp 4 lần lên hơn 3.4 ngàn tỷ Nhân dân tệ (tương đương 480 tỷ USD) trong 5 năm qua, khi Bắc Kinh quyết liệt theo đuổi mục tiêu dài hạn là giảm vị trí trung tâm của đồng USD trong dòng tài chính toàn cầu.

Như một phần của chiến dịch này, Trung Quốc cũng đang mở thêm nhiều kênh để nhà đầu tư nước ngoài mua trái phiếu bằng đồng Nhân dân tệ. Tuy nhiên, các quan chức đã tập trung nỗ lực vào việc thúc đẩy vai trò của đồng Nhân dân tệ trong thương mại, một phần như biện pháp phòng thủ chống lại các chính sách được ban hành ở Mỹ và nơi khác nhằm vũ khí hóa đồng USD.

“Theo quan điểm của Trung Quốc, thanh toán bằng đồng Nhân dân tệ rất quan trọng vì nó cho thấy dù có chuyện gì xảy ra, nước này vẫn có thể giao dịch”, Adam Wolfe, Chuyên gia kinh tế thị trường mới nổi tại Absolute Strategy Research ở London nhận định.

Dữ liệu gần đây từ Cục Quản lý Ngoại hối Trung Quốc cho thấy tài sản thu nhập cố định ở nước ngoài của các ngân hàng Trung Quốc đã tăng hơn gấp đôi trong thập kỷ qua lên hơn 1.5 ngàn tỷ USD, trong đó tài sản thu nhập cố định bằng đồng Nhân dân tệ tăng nhanh lên gần 484 tỷ USD vào cuối tháng 6. Con số này bao gồm 360 tỷ USD các khoản cho vay và tiền gửi bằng Nhân dân tệ, tăng mạnh từ mức 110 tỷ USD năm 2020.

Tài sản Nhân dân tệ ở nước ngoài của ngân hàng Trung Quốc tăng vọt 

Tài sản thu nhập cố định nước ngoài (tỷ USD), theo loại tiền tệ

Tương tự, Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS) ước tính rằng cho vay ngân hàng nước ngoài bằng đồng Nhân dân tệ ở các nước đang phát triển đã tăng 373 tỷ USD trong 4năm tính đến cuối tháng 3/2025.

“Năm 2022 đánh dấu một bước ngoặt từ tín dụng bằng đồng USD và Euro sang tín dụng bằng đồng Nhân dân tệ”, BIS cho biết.

Với lãi suất ở Trung Quốc tương đối thấp, các chủ nợ Chính phủ như Kenya, Angola và Ethiopia đã chuyển đổi các khoản nợ cũ bằng đồng USD sang đồng Nhân dân tệ trong năm nay. Indonesia và Slovenia gần đây đã thông báo kế hoạch phát hành trái phiếu bằng đồng Nhân dân tệ, và vào tháng trước, ngân hàng phát triển của Kazakhstan đã bán trái phiếu nước ngoài trị giá 2 tỷ Nhân dân tệ với lợi suất chỉ 3.3%.

Một phần lớn của việc mở rộng cho vay bằng đồng Nhân dân tệ nằm trong lĩnh vực tài chính thương mại. Dữ liệu từ nhà cung cấp hệ thống thanh toán xuyên biên giới Swift cho thấy thị phần của đồng Nhân dân tệ trong tài chính thương mại toàn cầu đã tăng gấp 4 lần trong ba năm qua lên 7.6% vào tháng 9, khiến nó trở thành đồng tiền được sử dụng nhiều thứ hai trong tài chính thương mại sau đồng USD.

Tỷ trọng Nhân dân tệ trong tài chính thương mại đã tăng mạnh

Tỷ trọng Nhân dân tệ trong tài chính thương mại toàn cầu (%)

Trung Quốc đã tiếp tục thúc đẩy việc sử dụng đồng Nhân dân tệ ở nước ngoài thông qua mạng lưới các ngân hàng thanh toán bù trừ nước ngoài, cả của Trung Quốc và nước ngoài, và thông qua các thỏa thuận hoán đổi với các đối tác thương mại trên toàn thế giới.

Điều này diễn ra trong bối cảnh Bắc Kinh đang thúc đẩy việc sử dụng hệ thống thanh toán xuyên biên giới riêng của mình, CIPS, với giá trị giao dịch đã tăng từ con số không đáng kể cách đây một thập kỷ lên hơn 40 ngàn tỷ Nhân dân tệ mỗi quý kể từ đầu năm ngoái. Các giao dịch CIPS tiếp tục mở rộng ngay cả khi tỷ trọng Nhân dân tệ trong thanh toán toàn cầu trên hệ thống SWIFT đang giảm.

Bert Hofman, Giáo sư tại Viện Đông Á thuộc Đại học Quốc gia Singapore, cho rằng xu hướng này cho thấy dòng thanh toán đang dịch chuyển sang hệ thống của Trung Quốc – phản ánh mong muốn của Bắc Kinh là thoát khỏi hệ thống tiền tệ toàn cầu dựa trên đồng USD để chuyển sang mô hình đa cực.

“Các quan chức Trung Quốc tin rằng hệ thống dựa trên đồng USD vốn không ổn định và có những bất lợi mà hệ thống đa tiền tệ sẽ không gặp phải”, ông Hofman nhận định.

Việc sử dụng Nhân dân tệ xuyên biên giới đã tăng mạnh

Giao dịch hàng quý trên CIPS, theo giá trị (ngàn tỷ Nhân dân tệ) và khối lượng (triệu)

Dữ liệu hải quan Trung Quốc cho thấy những kế hoạch như vậy đang tiến triển tốt. Giá trị thương mại Trung Quốc được giao dịch bằng đồng Nhân dân tệ đã tăng vọt lên hơn 1 ngàn tỷ Nhân dân tệ mỗi tháng trong thập kỷ qua, với khoảng 30% thương mại của Trung Quốc và hơn một nửa giao dịch xuyên biên giới hiện được thanh toán bằng Nhân dân tệ.

Tuy nhiên, việc kiểm soát vốn của Trung Quốc từ lâu đã cản trở sức hấp dẫn quốc tế của nhân dân tệ. Theo IMF, đồng tiền này chỉ chiếm 2.1% dự trữ chính thức toàn cầu vào đầu năm nay.

Một vấn đề lớn là thiếu các tài sản Nhân dân tệ sẵn có. Các nhà hoạch định chính sách đang nỗ lực giải quyết thách thức này. Chính quyền Hồng Kông đã bắt đầu kế hoạch biến thành phố này thành trung tâm giao dịch tài sản thu nhập cố định và tiền tệ. Đồng thời, Bắc Kinh đã mở cửa thị trường repo liên ngân hàng trong nước cho các nhà đầu tư nước ngoài, cho phép họ sử dụng tài sản thu nhập cố định bằng Nhân dân tệ làm tài sản thế chấp cho các khoản vay bằng nhân dân tệ.

Sáng kiến repo “giải quyết một số điểm khó khăn cho các nhà đầu tư nước ngoài”, Karen Lam, Trưởng bộ phận chứng khoán hóa và phái sinh Hồng Kông tại công ty luật Simmons & Simmons nhận xét. “Việc nhà đầu tư phân bổ nhiều hơn vào các tài sản này chỉ có ý nghĩa nếu họ có thể sử dụng chúng cho nhiều mục đích hơn là chỉ nắm giữ và tạo ra thu nhập”.

Vào tháng trước, chính quyền Hồng Kông đã công bố một “lộ trình” nhằm thúc đẩy thị trường của Hồng Kông thông qua hỗ trợ phát hành và thanh khoản, đặc biệt là bằng đồng Nhân dân tệ.

“Điều này cũng quan trọng như những gì Hồng Kông đã làm với các chương trình kết nối chứng khoán”, Paul Smith, người phụ trách thị trường Nhật Bản, Bắc Á và Australia tại Citi nhấn mạnh, đề cập đến kênh kết nối sàn giao dịch chứng khoán Hồng Kông với các sàn giao dịch chứng khoán đại lục. “Cuối cùng, nó sẽ đẩy nhanh vị thế của đồng Nhân dân tệ với tư cách là một đồng tiền cấp vốn”.

Trong mùa hè này, Bắc Kinh đã mở rộng phạm vi chương trình kết nối trái phiếu để cho phép nhiều nhà đầu tư Trung Quốc đại lục hơn đầu tư vào thị trường thu nhập cố định của Hồng Kông. Theo ông Smith, điều này kết nối các tổ chức phát hành nợ bằng đồng Nhân dân tệ nước ngoài với “nguồn thanh khoản nhân dân tệ sâu rộng”.

Các chuyên gia đồng ý rằng Trung Quốc ít quan tâm đến việc nhân dân tệ thay thế đồng USD trong hệ thống tài chính toàn cầu. Tuy nhiên, bằng cách thúc đẩy sự tham gia của đồng Nhân dân tệ vào thương mại và đầu tư quốc tế, “Trung Quốc có thể có được điều tốt nhất của cả hai thế giới”, ông Smith tại Citi nhận định.

Các chính sách của Bắc Kinh đang đưa mục tiêu đó vào tầm nhìn, theo các nhà phân tích. “Chính sách đang tiến triển rất dần dần, nhưng tất cả các yếu tố sẽ tạo nên một quá trình quốc tế hóa nhanh hơn nhiều – chúng đang dần định hình”, ông Hofman kết luận.

Vũ Hạo (Theo FT)

FILI

– 21:28 26/10/2025