Hà Lan giành quyền kiểm soát “gã khổng lồ” chip Nexperia Trung Quốc

Hà Lan giành quyền kiểm soát “gã khổng lồ” chip Nexperia Trung Quốc

Chính phủ Hà Lan đã giành quyền kiểm soát nhà sản xuất bán dẫn Nexperia thuộc sở hữu của Trung Quốc, đồng thời cảnh báo về những rủi ro đối với an ninh kinh tế châu Âu sau khi cáo buộc công ty này có “những thiếu sót nghiêm trọng trong quản trị”.

Trong một tuyên bố ngày 12/10, Bộ Kinh tế Hà Lan cho biết đã hành động vì “mối đe dọa đối với sự liên tục và việc bảo vệ kiến thức cũng như năng lực công nghệ quan trọng trên lãnh thổ Hà Lan và châu Âu”.

Động thái này khiến căng thẳng giữa các nước phương Tây và Trung Quốc leo thang về việc tiếp cận công nghệ cao cấp như chất bán dẫn tiên tiến và nguyên liệu thô quan trọng. Trước đó, vào ngày 09/10, Trung Quốc đã áp đặt các hạn chế sâu rộng đối với việc xuất khẩu đất hiếm, vốn được sử dụng trong các sản phẩm từ ô tô đến tua bin gió.

Tuyên bố của Bộ Kinh tế Hà Lan nêu rõ đã viện dẫn Đạo luật Sẵn có Hàng hóa của nước này do “những thiếu sót và hành động quản trị nghiêm trọng, cấp bách gần đây” tại Nexperia. Nexperia là công ty có trụ sở tại Hà Lan, thuộc sở hữu đa số của tập đoàn công nghệ Trung Quốc Wingtech từ năm 2019.

“Quyết định này nhằm ngăn chặn tình huống các mặt hàng do Nexperia sản xuất (thành phẩm và bán thành phẩm) có thể không còn sẵn có trong trường hợp khẩn cấp”, tuyên bố cho biết thêm.

Nexperia sản xuất chip được sử dụng trong ngành công nghiệp ô tô châu Âu và trong các thiết bị điện tử tiêu dùng.

Ông Vincent Karremans – Bộ trưởng Kinh tế Hà Lan cho biết giờ đây có thể chặn hoặc đảo ngược các quyết định của Hội đồng quản trị Nexperia. Bộ này đã hành động từ ngày 30/09 nhưng chỉ công khai hóa động thái này vào ngày 12/10.

Một tập đoàn đầu tư Trung Quốc được nhà nước hậu thuẫn đã mua lại Nexperia với giá 2.75 tỷ USD vào năm 2017 sau khi công ty này được tách ra từ NXP Semiconductors, một nhà sản xuất chip của Hà Lan. Một năm sau đó, tập đoàn này bắt đầu bán cổ phần của mình cho Wingtech.

Wingtech, vốn khởi đầu là một nhà sản xuất theo hợp đồng cho điện thoại thông minh, tuyên bố rằng quyết định này “cấu thành một hành động can thiệp quá mức do định kiến địa chính trị, chứ không phải dựa trên đánh giá rủi ro dựa trên thực tế”.

Tuyên bố nói thêm: “Động thái này vi phạm nghiêm trọng sự ủng hộ lâu dài của Liên minh châu Âu đối với các nguyên tắc kinh tế thị trường, cạnh tranh công bằng và các chuẩn mực thương mại quốc tế”.

Trong hồ sơ gửi lên sở giao dịch chứng khoán, công ty cho biết đã kêu gọi Chính phủ Trung Quốc hỗ trợ và trình bày chi tiết về sự thay đổi quyền kiểm soát tại Nexperia. Cổ phiếu của Wingtech tại Thượng Hải đã giảm kịch sàn 10% trong phiên giao dịch ngày 13/10.

Wingtech cho biết vào ngày 30/09, Chính phủ Hà Lan đã ban hành một lệnh yêu cầu Nexperia cùng các công ty con, chi nhánh và văn phòng trên toàn cầu không được thực hiện bất kỳ điều chỉnh nào đối với tài sản, sở hữu trí tuệ, hoạt động kinh doanh hoặc nhân sự trong vòng một năm.

Ngay ngày hôm sau, ba giám đốc điều hành hàng đầu của Nexperia mang quốc tịch Hà Lan và Đức đã đệ đơn khẩn cấp, yêu cầu tòa phúc thẩm Amsterdam can thiệp vào hoạt động của nhà sản xuất chip này. Tòa án đã ngay lập tức đình chỉ quyền hạn của Giám đốc Điều hành người Trung Quốc, ông Zhang Xuezheng.

Theo Wingtech, tòa án cũng đình chỉ ông Zhang khỏi các vị trí giám đốc điều hành của Nexperia và giám đốc không điều hành của công ty mẹ.

Một tuần sau, vào ngày 07/10, tòa án đã ra lệnh bổ nhiệm một giám đốc độc lập không mang quốc tịch Trung Quốc, người sẽ nắm giữ quyền biểu quyết có tính quyết định và đại diện cho Nexperia.

Wingtech cho biết, tòa án cũng ra lệnh rằng tất cả cổ phiếu Nexperia – ngoại trừ một cổ phiếu – phải được đặt dưới sự quản lý lưu ký của một cá nhân được chỉ định (chưa được nêu tên) cho mục đích quản lý.

Năm ngoái, Washington đã thêm Wingtech vào “danh sách thực thể”, cáo buộc công ty này giúp Trung Quốc thâu tóm công nghệ sản xuất bán dẫn nhạy cảm. Việc bị đưa vào danh sách này yêu cầu các công ty Mỹ phải xin giấy phép để bán hàng cho Wingtech, và các yêu cầu này thường bị từ chối.

Trong tháng 09/2025, Bộ Thương mại Mỹ đã ban hành các quy định mới, mở rộng hạn chế bán hàng đối với các công ty con của những doanh nghiệp trong danh sách thực thể. Điều này đồng nghĩa với việc Nexperia cũng sẽ phải chịu các hạn chế do thuộc sở hữu của Wingtech.

Vào ngày 12/10, Bộ Thương mại Trung Quốc đã chỉ ra hành động của Mỹ là một trong những lý do khiến Bắc Kinh áp đặt các hạn chế sâu rộng hơn đối với đất hiếm.

Nexperia có trụ sở tại Nijmegen nhưng sở hữu các công ty con trên khắp thế giới. Công ty tuyên bố “tuân thủ tất cả luật và quy định hiện hành, các biện pháp kiểm soát xuất khẩu và chế độ trừng phạt”.

Hồi tháng 11/2022, thương vụ Nexperia thâu tóm Newport Wafer Fab tại Anh đã bị chặn lại vì những lo ngại về an ninh quốc gia, liên quan đến việc công ty Hà Lan này thuộc sở hữu của Wingtech.

Dưới áp lực từ Mỹ, Chính phủ Hà Lan đã hạn chế tập đoàn Hà Lan ASML bán các máy sản xuất bán dẫn tiên tiến cho Trung Quốc.

Bộ này cho biết hành động mới nhất không “nhắm vào các công ty, ngành công nghiệp, hoặc quốc gia khác” và “các bên có thể đệ đơn phản đối quyết định này trước tòa án”.

Quốc An (Theo FT)

FILI

– 18:10 13/10/2025