Chứng khoán Trung Quốc bùng nổ bất chấp dữ liệu u ám, liệu có bong bóng?

Chứng khoán Trung Quốc bùng nổ bất chấp dữ liệu u ám, liệu có bong bóng?

Thị trường chứng khoán Trung Quốc đang trải qua đợt tăng trưởng ấn tượng trong năm nay, được thúc đẩy bởi làn sóng phát triển trí tuệ nhân tạo (AI), những bước tiến trong tự chủ chip và chiến dịch kiềm chế chiến tranh giá của Bắc Kinh. Tuy nhiên, giữa làn sóng lạc quan, nhiều chuyên gia đang đặt câu hỏi: Đây là thời kỳ thịnh vượng thực sự hay chỉ là bong bóng đang phình to?

Chỉ số CSI 300 của Trung Quốc đại lục đã tăng khoảng 16% kể từ đầu năm và hiện đang giao dịch gần mức đỉnh 3 năm. Đặc biệt, chỉ số CSI 300 Information Technology – đo lường hiệu suất của các công ty công nghệ – tuần trước đã chạm mức cao nhất kể từ năm 2015.

“Đợt tăng giá cổ phiếu hiện nay của Trung Quốc dường như đã tách rời khỏi các yếu tố cơ bản kinh tế”, Raymond Cheng, Giám đốc Đầu tư khu vực Bắc Á tại Standard Chartered nhận định. “Các nhà đầu tư cá nhân đã đóng vai trò quan trọng khi họ chuyển một phần tiền gửi ngân hàng vào thị trường cổ phiếu”.

Binh đoàn nhỏ lẻ dẫn dắt

Khác biệt lớn giữa thị trường chứng khoán Trung Quốc và các sàn giao dịch toàn cầu là vai trò áp đảo của nhà đầu tư cá nhân. Theo dữ liệu của HSBC, nhà đầu tư cá nhân chiếm tới 90% giao dịch hàng ngày tại thị trường nội địa Trung Quốc – con số này hoàn toàn trái ngược với các thị trường phát triển như Sàn giao dịch chứng khoán New York, nơi cá nhân chỉ chiếm 20%-25% khối lượng giao dịch.

Điều đáng chú ý là tổng tiền tiết kiệm hộ gia đình Trung Quốc hiện ở mức kỷ lục 160 ngàn tỷ Nhân dân tệ (tương đương 22 ngàn tỷ USD), nhưng chỉ có 5% được phân bổ vào cổ phiếu. Điều này cho thấy dư địa rất lớn cho sự tham gia sâu hơn của nhà đầu tư cá nhân, đặc biệt trong bối cảnh lãi suất tiền gửi giảm và thị trường bất động sản vẫn ảm đạm.

“Các yếu tố cơ bản không hỗ trợ tốt cho động lực hiện tại, nhưng thị trường luôn đi trước các yếu tố cơ bản,” Hao Hong, Giám đốc điều hành và CIO tại Lotus Asset Management cho biết. “Có ít dấu hiệu quá nóng trong toàn bộ thị trường, nhưng một số phân khúc đang nóng quá mức”.

“Đây chưa phải là bong bóng, nhưng đang đi theo hướng đó”, ông Hong nhấn mạnh, đồng thời chỉ ra rằng các tổ chức nghiên cứu hợp đồng và cổ phiếu công nghệ đang là những phân khúc rủi ro nhất.

Theo Goldman Sachs, thị trường cổ phiếu Trung Quốc và Hồng Kông đã tăng hơn 3 ngàn tỷ USD vốn hóa trong năm nay. Tuy nhiên, dữ liệu kinh tế thực tế không cung cấp nhiều bằng chứng cho thấy một cuộc phục hồi thực sự và bền vững đang diễn ra.

Tháng trước, công ty tài chính Nhật Bản Nomura đã cảnh báo về đòn bẩy quá mức và khả năng hình thành “bong bóng” khi thị trường chứng khoán tiếp tục tăng mạnh trong khi nền kinh tế Trung Quốc đang có dấu hiệu suy yếu trong nửa cuối năm.

Bức tranh kinh tế u tối

Sự suy giảm kinh tế của Trung Quốc trở nên rõ ràng hơn vào tháng 8 khi nhiều chỉ số kinh tế chính không đạt kỳ vọng. Nhu cầu trong nước yếu kéo dài cùng với nỗ lực của Bắc Kinh nhằm giảm công suất sản xuất công nghiệp dư thừa đã gây áp lực lớn lên sản xuất.

Sản lượng công nghiệp tháng 8 chỉ tăng 5.2%, giảm so với mức 5.7% của tháng 7 và đánh dấu tốc độ yếu nhất kể từ tháng 8/2024. Doanh số bán lẻ chỉ tăng 3.4% so với cùng kỳ năm trước, thấp hơn dự báo 3.9% của các nhà phân tích và chậm hơn so với mức tăng 3.7% của tháng trước đó.

“Cho đến nay, chúng tôi chưa thấy dấu hiệu chuyển biến trong các yếu tố cơ bản vĩ mô, mặc dù động lực thị trường hiện tại có thể được hỗ trợ bởi kỳ vọng về cải thiện cấu trúc trong nền kinh tế”, Chaoping Zhu, Chiến lược gia thị trường toàn cầu tại J.P. Morgan Asset Management nhận định.

Các báo cáo tài chính bán niên cho thấy một số dấu hiệu ổn định trong các lĩnh vực như AI, bán dẫn và năng lượng tái tạo. Đồng thời, chiến dịch chống cạnh tranh tiêu cực của Bắc Kinh có thể cải thiện khả năng sinh lời của doanh nghiệp.

Ví dụ điển hình là nhà sản xuất chip Trung Quốc Cambricon, công ty này báo cáo lợi nhuận kỷ lục trong nửa đầu năm với mức tăng trưởng ấn tượng hơn 4,000% so với cùng kỳ năm ngoái, đạt 2.88 tỷ Nhân dân tệ (402.7 triệu USD). Kết quả này phản ánh đà tăng trưởng mạnh mẽ của các công ty chip nội địa khi Bắc Kinh đẩy mạnh chiến lược tăng cường lĩnh vực bán dẫn tự chủ.

Tuy nhiên, Zhu cảnh báo rằng định giá cổ phiếu công nghệ có thể đã “phản ánh kỳ vọng quá lạc quan”, khiến thị trường dễ bị điều chỉnh giảm trước khi lợi nhuận thực tế bắt kịp với định giá.

Vũ Hạo (Theo CNBC)

FILI

– 12:00 29/09/2025