BlackRock và canh bạc tín dụng tư nhân lần hai, liệu có sáng hơn lần trước?

BlackRock và canh bạc tín dụng tư nhân lần hai, liệu có sáng hơn lần trước?

Bảy năm sau lần thâm nhập lớn cuối cùng vào lĩnh vực tín dụng tư nhân, tuần trước Larry Fink đã chính thức biến nhà quản lý tài sản lớn nhất thế giới thành một “tay chơi” thực thụ trong lĩnh vực này.

Larry Fink, người sáng lập kiêm Giám đốc điều hành BlackRock. Ảnh: Alex Wheeler/FT montage/Getty Images

Với việc hoàn tất thương vụ thâu tóm HPS Investment Partners trị giá 12 tỷ USD vào ngày 01/07, tập đoàn đầu tư trị giá 11.6 ngàn tỷ USD đã hoàn thành 3 thương vụ thâu tóm, chuyển mình từ vị thế thống lĩnh thị trường công khai sang vị thế bao gồm cả tài sản niêm yết công khai và tư nhân.

BlackRock đã sáp nhập công ty đầu tư hạ tầng Global Infrastructure Partners vào tháng 10 năm ngoái và nhà cung cấp dữ liệu thị trường tư nhân Preqin vào tháng 3 năm nay.

Những thương vụ này đóng vai trò then chốt trong thành công của BlackRock trên thị trường đầu tư tư nhân, được xem là tương lai của thị trường vốn toàn cầu, đồng thời là chìa khóa để tăng phí dịch vụ trong một ngành liên tục chịu áp lực.

Cách BlackRock tích hợp HPS, mảnh ghép cuối cùng trong chuỗi thương vụ trị giá gần 30 tỷ USD của năm ngoái, có thể quyết định vai trò mà BlackRock sẽ đảm nhận.

“Một nhân viên gần đây chia sẻ rằng ‘Chúng tôi đã mất phương hướng với tư cách nhà đầu tư’ trên thị trường tư nhân trước khi thực hiện các thương vụ thâu tóm”.

Tuy nhiên, họ thẳng thắn nhận xét về nỗ lực trước đây của BlackRock trong việc thâm nhập tín dụng tư nhân, cụ thể là thương vụ mua lại Tennenbaum Capital Partners năm 2018. “Đó là một thảm họa”, họ nói.

HPS nổi tiếng với các khoản đầu tư lớn, thường mang tính rủi ro cao nhưng đổi lại là lợi nhuận ấn tượng, khi tài sản của công ty đã tăng từ 34 tỷ USD năm 2016 lên đến 157 tỷ USD trong năm nay.

Đội ngũ lãnh đạo của HPS sẽ chịu trách nhiệm quản lý toàn bộ danh mục tín dụng tư nhân của BlackRock, cùng với mảng kinh doanh chứng khoán bảo đảm bằng khoản vay (CLO), một sản phẩm tín dụng cấu trúc quan trọng trên Phố Wall. Tại ngày hội nhà đầu tư gần đây, Tổng Giám đốc HPS, Scott Kapnick, ước tính ông sẽ quản lý gần 280 tỷ USD trong vai trò mới này.

Larry Fink, người sáng lập kiêm CEO của BlackRock, nổi tiếng với những quyết định đầu tư thành công, điển hình là thương vụ mua lại Barclays Global Investors năm 2009, giúp BlackRock trở thành nhà quản lý tài sản lớn nhất thế giới với nền tảng quỹ ETF iShares.

Ông từng khẳng định với các nhà đầu tư rằng: “Các công ty khác nói về việc họ có thể làm gì khác đi, còn chúng tôi đang làm tất cả. Chúng tôi đang chuyển đổi không giống bất kỳ công ty nào khác”.

Tuy nhiên, tầm quan trọng của HPS càng được nhấn mạnh khi nhìn lại những nỗ lực trước đây của BlackRock trong lĩnh vực tín dụng tư nhân không mấy thành công.

Các lãnh đạo hiện tại và cựu nhân viên cho biết thương vụ mua lại Tennenbaum Capital Partners không đạt được kỳ vọng. Một phần công việc của 800 nhân viên HPS hiện nay là xử lý các vấn đề còn tồn đọng trong danh mục tín dụng tư nhân sẵn có, vốn vẫn đang gây ra nhiều khó khăn.

Việc BlackRock đầu tư vào Tennenbaum từng giúp họ có chỗ đứng trong thị trường cho vay trực tiếp đang phát triển, nơi các nhà quản lý tài sản bỏ qua ngân hàng để trực tiếp cấp vốn cho doanh nghiệp, và sở hữu đội ngũ đầu tư chuyên mua trái phiếu và khoản vay rủi ro hơn.

Tuy nhiên, ngay từ đầu, mọi việc đã không suôn sẻ. Tennenbaum tập trung nhiều vào các thương vụ rủi ro cao. Vì quỹ của họ nhỏ hơn và đội ngũ gọi vốn không mạnh bằng đối thủ, họ thường chỉ được ‘chia chút ít' trong các thương vụ lớn do người khác làm chủ. Khi thương vụ thất bại, Tennenbaum cũng không thể làm gì vì không có quyền kiểm soát.

Đơn vị này đã trải qua giai đoạn hiệu suất quỹ kém, tỷ lệ nhân viên nghỉ việc cao và một số thương vụ tín dụng thất bại nặng nề.

Một cựu nhân viên nhận xét rằng: “Họ đã đưa vào một mức độ chịu rủi ro cao hơn so với những gì BlackRock nghĩ. Và tôi nghĩ đây không phải kế hoạch từ phía BlackRock”. Sự giám sát lỏng lẻo này xuất phát từ việc thương vụ mua lại được thực hiện trong sự mù quáng theo đuổi quy mô và tăng trưởng.

Các khoản vay do Tennenbaum bảo lãnh thường mang tính đầu cơ nhiều hơn so với các khoản nợ ưu tiên truyền thống mà các lãnh đạo BlackRock mong muốn đội ngũ tập trung.

Danh mục đầu tư đầy rẫy vấn đề và quỹ giao dịch công khai BlackRock TCP Capital đã ghi nhận mức lợi nhuận âm 15.6% trong năm qua, nằm trong nhóm hiệu suất kém nhất so với các quỹ cùng loại. Cuối năm ngoái, quỹ này cảnh báo rằng 14.4% khoản vay mà họ cung cấp đang ở trạng thái khó khăn, khi những người vay đang gặp khó khăn tài chính đến mức không thể trả lãi hoặc sẽ gặp khó khăn trong việc trả nợ gốc.

Quỹ này từng hoặc đang tham gia vào nhiều vụ tái cấu trúc khó khăn nhất trong ngành tín dụng tư nhân, bao gồm các công ty như nhà sản xuất video giáo dục Pluralsight, nhóm an ninh mạng McAfee, các nhà tổng hợp Amazon như Thras.io, Razor Group và SellerX, cũng như các công ty phần mềm Khoros và InMoment.

Hãng xếp hạng Moody’s đã hạ cấp nợ của quỹ xuống mức rác đầu năm nay do thua lỗ kéo dài.

Dù HPS đã giữ được phần nào bản sắc riêng, nhưng cuối cùng vẫn dự kiến sẽ sáp nhập hoàn toàn vào chủ sở hữu mới. Ảnh: Bing Guan/Bloomberg

Nhìn lại thương vụ Tennenbaum, một nhân viên hiện tại thẳng thắn thừa nhận: “Họ có thành công hoàn toàn không? Không”. Người này cho rằng “các vấn đề về văn hóa và lãnh đạo” đã dẫn đến sự ra đi của nhiều lãnh đạo cấp cao. Hơn nữa, một cựu lãnh đạo tiết lộ việc chào bán các quỹ Tennenbaum cho khách hàng hiện hữu của BlackRock cũng vô cùng khó khăn.

Sự ảm đạm không chỉ dừng lại ở đó, các quỹ của Tennenbaum dành cho nhà đầu tư chuyên nghiệp cũng gây thất vọng. Một báo cáo từ Hiệp hội Hưu trí Nhân viên Hạt San Joaquin cho thấy quỹ cho vay trực tiếp của BlackRock chỉ đạt tỷ suất lợi nhuận 5.5% vào năm ngoái, thấp hơn 3.6 điểm phần trăm so với chỉ số chuẩn.

Để giải quyết những tồn đọng này, đội ngũ chuyên xử lý nợ xấu của HPS được kỳ vọng sẽ hỗ trợ tái cấu trúc các thương vụ có vấn đề. Tuy nhiên, BlackRock không có kế hoạch sáp nhập quỹ TCPC đang gặp khó khăn với quỹ HLEND trị giá 20 tỷ USD do HPS vận hành. Quỹ TCPC đang niêm yết công khai và trị giá 1.8 tỷ USD.

HLEND được coi là sản phẩm bán lẻ chủ lực, đủ sức cạnh tranh với các đối thủ lớn như Ares Management và Blackstone. Với mức lợi nhuận 13% vào năm ngoái, đây là công cụ quan trọng để BlackRock thu hút nhà đầu tư cá nhân, và các lãnh đạo cũng đang xem xét việc tích hợp chiến lược của quỹ này vào các danh mục đầu tư mẫu.

Một nguồn tin cảnh báo rằng việc hợp nhất HLEND và TCPC sẽ làm giảm lợi nhuận chung. Một cựu nhân viên nói thêm: “Một phần đáng kể trong danh mục của TCPC không còn sinh lãi, điều này lý giải tại sao BlackRock buộc phải mua HPS”.

Dù vậy, ngay cả khi Tennenbaum hoạt động hiệu quả hơn, BlackRock có lẽ vẫn sẽ thâu tóm HPS. Theo Preqin, thị trường tín dụng tư nhân đã bùng nổ trong 5 năm qua, trở thành một loại tài sản trị giá 1.7 nghìn tỷ USD.

Sự tăng trưởng này chủ yếu đến từ các khoản vay cho những công ty ngày càng lớn mà các quỹ như HPS đang cung cấp, cạnh tranh trực tiếp với ngân hàng truyền thống, trong khi Tennenbaum lại chủ yếu cho các doanh nghiệp nhỏ vay.

Với HPS, BlackRock giờ đây sở hữu một nhà đầu tư tín dụng tư nhân hàng đầu.

Tài sản do HPS Investment Partners quản lý theo quý (tỷ USD)

Lưu ý không có dữ liệu quý 3/2019

BlackRock đã thực hiện nhiều thay đổi trong mảng tín dụng tư nhân ngay từ khi đàm phán với HPS bắt đầu. Vào tháng 9 năm ngoái, Jim Keenan, Trưởng bộ phận tín dụng tư nhân, đã thông báo rời đi, và BlackRock đã ký hợp đồng với HPS chưa đầy 3 tháng sau đó.

Ngoài Tennenbaum, BlackRock cũng đã đầu tư vào tín dụng tư nhân bằng cách mở rộng hoạt động kinh doanh nợ tư nhân có tài sản đảm bảo và nợ tư nhân hạng đầu tư (investment grade). Năm 2023, họ đã mua lại Kreos, một công ty cho vay các doanh nghiệp được đầu tư mạo hiểm.

Tuy nhiên, việc tích hợp HPS – một đơn vị với tư duy độc lập – vào BlackRock, một tập đoàn lớn hơn nhiều, sẽ là một thách thức.

Trong những tháng trước khi thương vụ hoàn tất, một số lãnh đạo HPS đã bày tỏ sự không hài lòng về việc phải chuyển đến trụ sở BlackRock tại New York, trong khi những người khác kiên quyết giữ lại tên miền email hiện tại, tương tự như trường hợp của Oaktree sau khi được Brookfield mua lại.

Cho đến nay, HPS vẫn duy trì được phần nào bản sắc riêng. Các nhân viên hiện tại sẽ giữ địa chỉ email cũ dù được cấp thêm email BlackRock mới. HPS cũng giữ thương hiệu riêng, chỉ thêm dòng chữ “một phần của BlackRock” vào tên. Các lãnh đạo cấp cao ở New York vẫn dự định giữ văn phòng hiện tại, chỉ cách vài tầng so với Elliott Management và đối diện Apollo. Mặc dù vậy, HPS dự kiến sẽ chuyển về chung trụ sở với chủ mới trong tương lai.

Larry Fink tự tin rằng HPS sẽ hòa nhập tốt với BlackRock. Ông chia sẻ vào tháng trước: “Các thương vụ thâu tóm chiến lược đã củng cố công ty chúng tôi. Với GIP, HPS và Preqin, chúng tôi tiếp tục tìm kiếm những đối tác phù hợp”.

Martin Small, Giám đốc tài chính của BlackRock, cũng nhấn mạnh vào tháng trước rằng việc tích hợp GIP đang cho thấy tiến triển và thực hiện đúng kế hoạch của công ty.

Ông cho biết: “Trong 9 tháng kể từ khi hoàn tất hợp nhất GIP, chúng tôi đã đạt được những tiến bộ lớn trong việc huy động vốn và chu kỳ lợi nhuận”.

Fink đã bổ nhiệm các lãnh đạo cấp cao của HPS và GIP vào các ủy ban hoạch định chiến lược của BlackRock, và Scott Kapnick sẽ là quan sát viên trong hội đồng quản trị của BlackRock. Để giữ chân nhân tài, BlackRock đã dành hơn 1 tỷ USD để trả thưởng cho nhân viên HPS và GIP.

Fink cũng đã tạo cơ hội cho Kapnick phát biểu tại ngày hội nhà đầu tư của BlackRock vào đầu năm nay, vài tuần trước khi thương vụ hoàn tất. CEO HPS thừa nhận BlackRock “thực sự đã giao cho chúng tôi quản lý một doanh nghiệp lớn”.

Thách thức đối với Kapnick và đội ngũ là duy trì lợi nhuận cao trong bối cảnh dòng tiền đổ vào ngành tín dụng tư nhân ngày càng tăng, làm gia tăng cạnh tranh giữa các nhà cho vay hàng đầu và giảm lợi suất của các khoản vay mới mà các nhà cho vay trực tiếp cung cấp.

Để mở rộng bộ phận, Kapnick dự kiến sẽ đẩy mạnh vào tín dụng tư nhân hạng đầu tư, cung cấp các khoản tài trợ riêng biệt cho các công ty blue-chip, nhiều công ty trong số đó coi BlackRock là nhà đầu tư lớn hoặc tìm đến BlackRock để quản lý tài chính.

Kapnick khẳng định: “Chúng tôi đã sẵn sàng hành động ngay. Sự kết hợp giữa BlackRock và HPS tạo ra một nhà quản lý tài sản với quy mô và phạm vi đủ sức cạnh tranh với bất kỳ ai”.

Quốc An (Theo Bloomberg)

FILI

– 20:00 11/07/2025