Cuộc đua mua máy bay của các hãng hàng không giá rẻ Đông Nam Á

Cuộc đua mua máy bay của các hãng hàng không giá rẻ Đông Nam Á

Trong khi nhiều hãng hàng không đang vật lộn với chi phí tăng cao và lợi nhuận sụt giảm, các ông lớn hàng không giá rẻ Đông Nam Á vẫn quyết tâm mở rộng quy mô một cách táo bạo. Quyết định này được đưa ra ngay cả khi Qantas vừa buộc phải đóng cửa chi nhánh Jetstar Asia tại Singapore.

Các hãng hàng không giá rẻ đã phát triển mạnh ở châu Á trong hai thập kỷ qua khi thu nhập của người dân ngày càng tăng và cũng được hỗ trợ bởi nhu cầu du lịch mạnh mẽ từ khách du lịch Trung Quốc.

Với triển vọng nhu cầu đi lại bằng đường hàng không ở châu Á sẽ tăng trưởng nhanh hơn các khu vực khác trong những thập kỷ tới, các hãng như VietJet (HOSE: VJC) và AirAsia đang tích cực mua thêm máy bay để giành thị phần.

Tuy nhiên, biên lợi nhuận ở châu Á lại mỏng hơn so với các khu vực khác. Năm nay, Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA) kỳ vọng các hãng hàng không châu Á – Thái Bình Dương sẽ có biên lợi nhuận ròng 1.9%, thấp hơn mức trung bình toàn cầu 3.7%.

Khi các hãng hàng không trên khắp châu Á phần lớn đã khôi phục công suất sau đại dịch, cuộc cạnh tranh trở nên khốc liệt hơn bao giờ hết. Những hành khách nhạy cảm với giá cả chứng kiến giá vé máy bay giảm mạnh từ mức cao gần đây.

Giá vé máy bay quốc tế ở châu Á giảm 12% trong năm 2024 so với 2023, theo dữ liệu ForwardKeys. AirAsia, hãng hàng không giá rẻ lớn nhất khu vực, ghi nhận giá vé máy bay trung bình giảm 9% trong quý đầu tiên khi họ tăng công suất và chuyển tiết kiệm từ giá nhiên liệu thấp hơn cho khách hàng.

Chi phí tăng cao

Thêm vào những thách thức cho các hãng hàng không, các chi phí như lao động và phí sân bay cũng đang tăng, trong khi tình trạng thiếu máy bay mới đang làm tăng phí thuê và chi phí bảo trì.

Bối cảnh khó khăn này đã buộc Qantas của Australia phải đưa ra quyết định đau đớn: Đóng cửa chi nhánh Jetstar Asia thua lỗ tại Singapore vào cuối tháng 7, sau hai thập kỷ hoạt động. Jetstar Asia thừa nhận họ đã chứng kiến “sự gia tăng chi phí thực sự cao” tại Singapore, bao gồm mức tăng hai chữ số trong nhiên liệu, phí sân bay, xử lý mặt đất và phí an ninh.

“Biên lợi nhuận rất mỏng, và bất kỳ sự gia tăng chi phí nào cũng có thể tác động đến khả năng tồn tại của hãng hàng không”, Phó Chủ tịch IATA châu Á-Thái Bình Dương Sheldon Hee cho biết, nói thêm rằng chi phí hoạt động đang leo thang trong khu vực.

Công ty dữ liệu hàng không OAG trong báo cáo tháng 2 cho biết châu Á – Thái Bình Dương là thị trường hàng không cạnh tranh nhất thế giới, với giá vé máy bay đang giảm vì sự mở rộng công suất nhanh chóng “đến mức làm tổn hại đến lợi nhuận”.

“Lớn mạnh hoặc về nhà”

Đông Nam Á có tỷ lệ các chuyến bay quốc tế giá rẻ cao bất thường. Cho đến nay, khoảng 2/3 ghế quốc tế trong Đông Nam Á trong năm nay đến từ các hãng hàng không giá rẻ, trong khi trên toàn cầu con số này chỉ là 1/3 ghế quốc tế toàn cầu, theo dữ liệu Trung tâm Hàng không Châu Á-Thái Bình Dương.

Qantas đã chọn chuyển máy bay của Jetstar Asia sang các hoạt động hiệu quả chi phí hơn ở Australia và New Zealand thay vì tiếp tục chấp nhận thua lỗ, các nhà phân tích cho biết.

Brendan Sobie – nhà phân tích hàng không độc lập có trụ sở tại châu Á – cho biết các hãng hàng không giá rẻ ở Đông Nam Á đã gặp khó khăn về lợi nhuận vì cạnh tranh quá gay gắt ngay cả trước đại dịch và giờ lại có thêm yếu tố chi phí cao hơn.

Thực tế, các hãng hàng không giá rẻ duy trì giá vé thấp bằng cách đẩy chi phí hoạt động xuống mức thấp nhất có thể. Đội máy bay lớn với cùng một loại máy bay tạo ra hiệu quả quy mô.

Trong khi đó, Jetstar Asia chỉ có 13 máy bay, nhỏ hơn rất nhiều so với Scoot (53 máy bay), AirAsia (225 máy bay), VietJet (117 máy bay) và Cebu Pacific (99 máy bay).

Cuộc đua mở rộng vẫn tiếp diễn

Bất chấp những thách thức, cuộc đua mở rộng vẫn diễn ra sôi nổi. VietJet vừa ký thỏa thuận tạm thời mua thêm tối đa 150 máy bay Airbus tại Paris Airshow, trong động thái mà họ khẳng định chỉ là khởi đầu cho tăng trưởng đầy tham vọng. Thỏa thuận này được ký chỉ vài tuần sau khi họ đặt hàng 20 máy bay thân rộng A330neo cùng với đơn hàng 200 máy bay Boeing 737 MAX.

AirAsia, với danh sách đơn hàng hiện tại ít nhất 350 máy bay, cũng đang đàm phán mua thêm máy bay quy mô lớn. Theo CEO Tony Fernandes trong ngày 18/06, hãng đang thương thảo về 50 đến 70 máy bay phản lực tầm xa và 100 máy bay phản lực khu vực để mở rộng đến nhiều điểm đến hơn.

“Lớn mạnh hoặc về nhà”, Subhas Menon – Tổng giám đốc Hiệp hội Hàng không châu Á Thái Bình Dương – cho biết.

Vũ Hạo (Theo Reuters)

FILI

– 15:03 19/06/2025